Doç. Dr. Fehmi Katırcıoğlu spor tıp dergilerine dayanarak sporseverlere konuyu şöyle sadeleştiriyor.
Sporcuda ajitasyon, öfke, saldırganlık nasıl gelişir?
Sporcu iyi bir hazırlık dönemi geçirmemişse, aerobik kapasitesi yani dayanıklılığı yetersizdir.
Spor faaliyetlerini sürdürürken ve özel yaşamında dayanıklılık sorunu nedeni ile kontrolü kaybeder.
Bu tip sporcularda enerji kullanma kapasiteleri azdır.
Şu testleri doktorlar oyun spor dalları için öneriyorlar.
Test sırasında sporcu 3 kilometreyi 13 dakikanın altında, 600 metreyi 100 saniyenin altında koşabilmelidir.
Ayrıca 100 metreyi on beş dakika ara ile üç kez 12 saniyenin altında koşmalıdırlar. (Real Madrid, Barcelona, Bayern Münih, Manchester United gibi üst düzey takımlarda yedek oyuncular bile bu dereceleri yaparlar.)
Ayrıca oksijen tüketimi testler sırasında kırmızı ışıkla ölçülür.
Bunun yüzde 60 düzeyinde olması gerektiği hesaplanmıştır.
Bu durumu daha anlaşılır hale şöyle getirebilirim.
Vücutta temel enerji kaynağı ATP hücrenin yakıt bölümü mitokondrilerde sentezlenir.
Kas içinde bulunan bu enerji birimleri antrenman ve doğru dinlenme ile artar.
Böylece her alanda yorgunluğa karşı direnç artar.
Vücut oksijeni en hızlı şekilde kullanır ve yorgunluğa geç girer.
Dinlenince de çabuk toparlanır.
Kreatin fosfat mitokondri içindedir ancak bu depo sınırlıdır.
Enerji üretimi yeterli olmadığı anda laktik asit birikir, böylece kas kasılması yaşanır.
Sinir uyarımlarında azalma olur.
Performans düşer, buna ek olarak beyin uyarılır.
Yorgunluk, sinirlenme, ökfe nöbetleri oluşur. Çünkü vücuttaki karbondioksit üretimi sabitlenmiştir.
Bu durumda akılda tutulacak şey dayanıklılık ve sakatlık dengesinin doğru hesaplanması gerektiğidir.
Ayrıca dayanıklılık otuz yaşından sonra gelişmez ama korunabilir.
Kırmızı kartla oyuncu atıldığı zaman, oyuncunun öfke nöbetine girdiği gözden kaçırılmamalıdır.
Özdisiplin sorunları yaşayan sporcular özel hayatlarında da yukarıdaki nedenlere bağlı olarak öfke nöbetlerine girebilirler.
Deneyimli ve başarılı antrenörler ayda bir kez yukarıda anlatılan üç koşu testini ve oksijen tüketim testini yaptırırlar ve performansını artırırlar.
Böylece de sorunla karşılaşmazlar.
ARTUN TALAY