1959 yılında başlayan lig mücadelesinde 68’inci sezon 8 Ağustos günü start alıyor.
İlk sezonunda Fenerbahçe’nin, son sezonunda ise Galatasaray’ın şampiyon olduğu lig tarihinde mutlu sonla en çok kucaklaşan takım, 25 zaferle Galatasaray. Sarı-ırmızılı takımı 19 şampiyonlukla Fenerbahçe takip ediyor.
Beşiktaş’ın 16, Trabzonspor’un 7, Bursaspor ve Başakşehir’in de birer şampiyonluğu var.
İşte Süper Lig’de ilkler…
İLK GOL ÖZCAN ALTUĞ’DAN
Süper Lig’deki ilk gol 21 Şubat 1959 tarihinde oynanan İzmirspor-Beykoz maçında İzmirsporlu Özcan Altuğ tarafından atıldı. İzmir ekibinin 2-1 kazandığı maçta ligin ilk golünü yiyen kaleci Beykozlu Sıtkı Taşer, ilk gol kararını veren hakem ise Osman Yeşeren’di.
İLK GOL KRALI METİN OKTAY
Ligimizin ilk gol kralı Galatasaraylı Metin Oktay oldu. Taçsız Kral, 1959 sezonunda 11 golle krallığı elde etti. Metin Oktay 11 golle “en az gol atan gol kralı” olmuştu ama o sezonun gruplarda 14, finalde de iki olmak üzere sadece 16 maçtan ibaret olduğunun altını çizmek gerekir. Metin Oktay sonraki iki sezonda 33 ve 36 gol atarak üst üste üçüncü kez gol kralı olmuş, 1962-63, 1964-65 ve 1968-69 sezonlarında da yine ligin en çok gol atan oyuncusu ünvanını almıştı. Metin Oktay 6 kez ulaştığı gol krallığı ile bu alanda bir rekorun sahibi.
İLK YABANCI GOL KRALI
Son 19 sezonun 15’inde gol krallıklarını yabancı oyuncuların elde ettiği ligimizin ilk yabancı gol kralı Galatasaraylı Tarık Hodzic olmuştu. Ligimizin 26’ncı sezonunda (1983-84) sarı-kırmızılı formayla 16 gol atan Boşnak santrfor, krallık tacını takmıştı. Hodzic’ten 12 yıl sonra, 1995-96 sezonunda da Trabzonspor’un Gürcü santrforu Şota Arveladze 25 golle ikinci yabancı gol kralı olarak kayıtlara girmişti.
İLK PENALTI GOLÜNÜ LEFTER ATTI
Ligin ilk penaltı golü Fenerbahçeli Lefter Küçükandonyadis’ten geldi. Ordünaryüs, 15 Mart 1959’da oynanan ve 1-1 devam eden Fenerbahçe-Beykoz maçının son dakikasında, takımına kazandırdığı penaltıyı gole çevirdi. Fenerbahçe’nin 2-1 kazandığı maçta lig tarihinin ilk penaltı golünü yiyen kaleci de yine Sıtkı Taşer, penaltıya hükmeden hakem ise Ali Timur’du.
İLK PENALTIYI KADRİ AYTAÇ KAÇIRDI
Ligdeki ilk penaltı kararı 25 Şubat 1959 günü Mithatpaşa Stadı’nda oynanan Vefa-Karagümrük maçında hakem Semih Zoroğlu tarafından verildi. İlk yarının sonundaki bu penaltıyı Kadri Aytaç kullandı ama o tarihte henüz 18 yaşında olan Vefa kalecisi Baskın Soysal, bu atışı kurtarmayı başardı. Vefa ikinci yarıda attığı golle sahadan 1-0 galip ayrıldı.
PUANI SİLİNEN İLK TAKIM
31 Ağustos 1980’de İnönü Stadı’nda oynanan Beşiktaş maçında sahadan çekilen Mersin İdman Yurdu hükmen yenik sayıldığı gibi iki puanı da silinmiş ve Akdeniz ekibi tarihe “ligde puanı silinen ilk takım olarak geçmişti.” Sadık Deda’nın yönettiği maçta Beşiktaş, Mehmet Ekşi’nin iki penaltı golüyle öndeyken 62’nci dakikada Ziya Doğan’la 3-0’ı bulmuş, bu golün ardından Mersin İdman Yurdu takımı sahayı terk etmişti.
EN UZUN SEZON
1962-63 ve 2020-21 sezonları 42’şer hafta sürdü ve en uzun sezonlar olarak tarihe geçti. Ancak 1962-63 sezonunda final grubuna katılan takımlar 42 maç oynarken
2020-21 sezonunda takımların maç sayısı 40’tı. 22 takımın, 11’erli iki grupta 20 maç süren mücadelesiyle başlayan 1962-63 sezonunda, gruplarında ilk altı sırayı alan
takımlar daha sonra 22 maç daha oynamış ve toplam maç sayıları 42’yi bulmuştu. 21 takımlı 2020-21 sezonu ise 42 hafta sürse de takımlar 40’ar maç oynadı. Ayrıca
18 takımlı 2011-12 sezonu da 34 hafta sürmüş, daha sonra ilk dört takım şampiyonluk, sonraki dört takım da Avrupa grubunda altışar maç daha oynayınca, müsabaka sayıları 40’ı bulmuştu.
EN ÇOK GOL ATILAN SEZON
Maç sayılarının fazlalığına bağlı olarak, ligimizin en fazla golünün atıldığı sezon, 2020-21 sezonu oldu. Söz konusu sezonda 420 maçta 1136 golle rekor kırıldı. En az golün atıldığı sezon ise doğal olarak en az maçın oynandığı 1959 sezonuydu. O sezonda oynanan 114 maçta top ağlarla 264 kez buluştu. Gol açısından en verimli sezon ise 306 maçta 1017 golün atıldığı 3.32 gol ortalamalı 2000-01 sezonu oldu. 240 maçta 405 gol atılabilen 1.69 gol ortalamalı 1973-74 sezonu ise en kısır sezon olarak kayıtlara geçti.
GALİBİYETLER SEZONU
240 maçtan sadece 51’inin beraberlikle bittiği, 189 maçın ise bir tarafça kazanıldığı 1993-94 sezonu en çok galibiyet elde edilen sezon oldu. 1974-75 sezonunda ise
240 maçtan 95’i beraberlikle sonuçlanmıştı.
DÖRT DÖRTLÜK BERABERLİKLER
Lig tarihinde en gollü beraberlikler 4-4’lük skorlarla elde edildi. 1967-68’de Beşiktaş-Galatasaray, 1982-83’te Fenerbahçe-Galatasaray, 1995-96’da Samsunspor-İstanbulspor, 2000-01’de Adanaspor-Kocaelispor, 2001-02’de Gençlerbirliği-Diyarbakırspor ve Kocaelispor-Ankaragücü, 2006-07’de Beşiktaş-Antalyaspor ve Kayserispor-Antalyaspor, 2007-08’de Kayserispor-Gaziantepspor, 2014-15’te Trabzonspor-Gaziantepspor, 2018-19’da Yeni Malatyaspor-Sivasspor ve 2021-22’de Konyaspor-Kasımpaşa maçları 4-4 sona erdi.
TÜM SEZONLARDA YER ALDILAR
Ligin başladığı 1959’dan bu yana mücadelenin içinde yer alan sadece üç takım bulunuyor. Galatasaray, Fenerbahçe ve Beşiktaş, ilk sezondan itibaren aralıksız
olarak ligdeki yolculuklarını sürdürüyor.
EN YÜKSEK PERFORMANS GALATASARAY’IN
Lig tarihinin en yüksek performansına 2003-24 sezonunda Galatasaray ulaştı. Sarı-kırmızılı takım 38 haftayı 33 galibiyet, 3 beraberlik ve 2 yenilgiyle tamamlarken
2.68’lik puan ortalaması yakalamıştı. En kötü performans ise Zeytinburnuspor ile Ankaragücü’ne ait. Zeytinburnu 1996-97’de, Ankaragücü ise 2011-12’de 2 galibiyet, 5 beraberlik, 27 yenilgiyle maç başına 0.32 puan alabilmişti.
EN AZ GOL YEME REKORU FENERBAHÇE’DE
Bir sezonda en az gol yiyen takım ünvanı Fenerbahçe’ye ait. Sarı-lacivertli takım, şampiyon olarak tamamladığı 30 haftalık 1969-70 sezonunda kalesinde sadece 6 gol
görmüştü. Sarı-lacivertli kaleyi bu 30 maçın 29’unda Rumen file bekçisi Ilie Datcu korumuş, sezonun ilk maçında oynayan Yavuz Şimşek ise bir maçta da Datcu’nun yerine sonradan oyuna girmişti.
ZEYTİNBURNU’NDAN EKSİ 60 AVERAJ
Lig tarihinin en kötü averajına 1996-97 sezonunda Zeytinburnuspor sahip oldu. Lacivert-beyazlı takım o sezon 34 maçta 2 galibiyet, 27 yenilgi alıp 86 gol yerken -60 averaja düştü.
EN AZ PUANLI ŞAMPİYONLAR
Galibiyete 2 puan verilen dönemin en az puan toplayarak şampiyon olan takımı Trabzonspor. Bordo-mavili takım 1979-80 ve 1980-81 sezonlarını 39 puanla şampiyon
tamamladı. Ancak o dönemde lig de 16 takımla oynanıyor ve bir takım 30 maça çıkıyordu. Galatasaray ise 3 puanlı dönemde 1992-93 sezonunda 66 puanla ve Beşiktaş’ın önünde averajla şampiyonluk yaşamıştı.
MALATYASPOR REKOR PUANLA DÜŞTÜ
Ligden düşerken puan çıtasını en yükseğe koyan takım Malatyaspor’du. Sarı-kırmızılılar, ligin 18 takımla oynandığı ve ertesi sezon bu sayı 16’ya ineceği için beş takımın küme düşürüldüğü 1989-90 sezonunda 44 puan toplamasına rağmen lige veda etmişti. Malatyaspor’un hemen arkasındaki Altay 36 puan toplayabilmişti. Sarı-kırmızılı takımın üzerinde ise 45’er puanlı Zeytinburnu, Gençlerbirliği, Adanaspor ve Boluspor, 46’şar puanlı Konyaspor, Karşıyaka ve Ankaragücü sıralanmış, 47 puanlı Bursaspor ligi altıncı basamakta bitirmişti.
BURSASPOR EŞİT AVERAJLA DÜŞTÜ
Lig tarihinde en iyi averajla küme düşen takım Bursaspor oldu. Yeşil-beyazlı takım 2003-04 sezonunda 40 gol atıp 40 gol yiyerek eşit averaja sahipken lige veda etti. Üç takımın düştüğü sezonda bir alt lige inen diğer iki takımdan Adanaspor’un eksi 35, Elazığspor’un ise eksi 42 averajı vardı. Eksi 1 averajlı Samsunspor 7’nci, eksi 5 averajlı Ankaragücü ise 9’uncu olurken, A. Sebatspor eksi 8, Diyarbakırspor eksi 10 ve Ç. Rizespor eksi 16 averajla ligde kalmıştı.
ASANSÖR TAKIM SAMSUNSPOR
Ligde düşme üzüntüsünü en fazla yaşayan takım Samsunspor oldu. Karadeniz ekibi ilk olarak 1969’da yükseldiği ligden 1975, 1979, 1983, 1990, 1992, 2006 ve 2012 sezonlarında düştü. Siirtspor, Kahramanmaraşspor, MKE Kırıkkalespor, Petrol Ofisi, Bucaspor, Ümraniyespor, Pendikspor ve Bodrum FK ise ligde sadece birer sezon kalabildi.
GALATASARY’DAN DEPLASMANDA 8 GOL
Ligin deplasman maçlarındaki en farklı galibiyetini Galatasaray aldı. Sarı-kırmızılı takım, 1992-93 sezonunda Beşiktaş’la başa baş götürdüğü şampiyonluk yarışının son haftasında, 30 Mayıs 1993 günü Ankaragücü’nü 19 Mayıs Stadı’nda 8-0 mağlup etmişti. Başkent ekibinin kalesini ilk yarıda Rade Zalad’ın, ikinci yarıda ise Arif Peçenek’in koruduğu maçta Galatasaray ilk devrede beş, ikinci devrede ise üç gol atmıştı.
TANJU ÇOLAK’TAN ÇİFTE REKOR
Ligimizin fenomen golcülerinden Tanju Çolak bu alanda iki rekor sahibi. Çolak, 1962-63 sezonunda Metin Oktay tarafından kırılan 38 gollük “bir sezonda en fazla gol
atma” rekorunu 1987-88 sezonunda 39 golle kırmayı başardı. Çolak daha sonra transfer olduğu Fenerbahçe’de ise 6 Aralık 1992 günü oynanıp 7-1 kazanılan Karşıyaka
maçında biri penaltıdan altı gol atarak bir lig maçında en çok gol atan oyuncu ünvanını da aldı.
ŞENOL GÜNEŞ 1112 DAKİKA GOL YEMEDİ
Şenol Güneş, 67 sezonu geride kalan ligimizin en uzun süre gol yememe rekorunu hâlâ elinde tutuyor. Güneş, Trabzonspor formasıyla 1978-79 sezonunda kalesini 1112 dakika gole kapatmıştı. 17 Eylül 1978’de Avni Aker’de oynanan ve 1-1 biten Fenerbahçe maçının 79’uncu dakikasında Erol Togay’dan yediği golün ardından 12 maçta gol yemeyen Güneş’in gol orucunu 13’üncü maçın 21’inci dakikasında Adana Demirsporlu Sinan Turhan bozmuş, bu maç da 1-1 sona ermişti.
BEŞİKTAŞ’TAN 10 GOLLÜ REKOR
Ligin 67 yıllık tarihinde en farklı galibiyeti, 1989-90 sezonunda Adana Demirspor’u 10-0 mağlup eden Beşiktaş elde etti. 15 Ekim 1989’da Ali Sami Yen Stadı’nda
oynanan maçta siyah-beyazlı takım Ali Gültiken’in dört, Feyyaz Uçar ve Metin Tekin’in de üçer golüyle tarihî rekorun sahibi olurken o sezonu da şampiyon
olarak tamamlamıştı.
TRABZONSPOR EVİNDE 90 MAÇ YENİLMEDİ
Evinde en uzun süre yenilmeme rekoru Trabzonspor’a ait. Bordo-mavili takım, 1975-76 sezonunun 10’uncu haftasından 1981-82 sezonunun 8’inci haftasına kadar toplam 90 maçlık bir yenilmezlik serisi yakalamıştı. Deplasmanda en uzun süre yenilmeyen takım ise 1997-98 sezonunun 19’uncu haftasından 1999-00 sezonunun 33’üncü haftasına kadar 40 maç bileği bükülmeyen Galatasaray oldu.
TEK NAMAĞLUP ŞAMPİYON TAKIM BEŞİKTAŞ
Ligin namağlup şampiyon olan tek takımı Beşiktaş. Siyah-beyazlılar 1991-92 sezonunda oynadığı 30 maçı 23 galibiyet, 7 beraberlikle ve hiç yenilmeden şampiyon
olarak tamamladı. 1985-86 sezonunda da Galatasaray 36 maçlık maratonu 20 galibiyet, 16 beraberlikle yenilgisiz bitirmiş ancak 22 galibiyet, 12 beraberlik, 2 yenilgiyle kendisi gibi 56 puan toplayan Beşiktaş’ın averajla gerisinde kalmıştı.
FATİH TERİM 8 ŞAMPİYONLUK YAŞADI
Ligdeki 67 şampiyonluğun 35’ini yabancı, 32’sini ise yerli teknik adamlar kazandı. Ligin en çok şampiyonluk yaşayan teknik direktörü, hepsi Galatasaray’ın başında olmak üzere 8 defa mutlu sona ulaşan Fatih Terim oldu. Fatih Terim ayrıca takımını dört sezon üst üste şampiyon yapan teknik adam olarak da tarihe geçti. İlk 15 sezonun 13’ünde yabancı teknik direktörler şampiyonluk görürken, son 18 sezonda ise yerli teknik adamlar şampiyonluk yaşadı.
SEYİRCİ REKORU BEŞİKTAŞ-GALATASAY MAÇINDA
Geride kalan 67 sezonun seyirci rekoru bir Beşiktaş-Galatasaray derbisine ait. 22 Eylül 2013 tarihinde İstanbul Atatürk Olimpiyat Stadyumu’nda oynanan Beşiktaş- Galatasaray derbisini 76 bin 127 biletli seyirci izlemişti.
Süper Lig şampiyonları:
1959 Fenerbahçe
1959-1960 Beşiktaş
1960-1961 Fenerbahçe
1961-1962 Galatasaray
1962-1963 Galatasaray
1963-1964 Fenerbahçe
1964-1965 Fenerbahçe
1965-1966 Beşiktaş
1966-1967 Beşiktaş
1967-1968 Fenerbahçe
1968-1969 Galatasaray
1969-1970 Fenerbahçe
1970-1971 Galatasaray
1971-1972 Galatasaray
1972-1973 Galatasaray
1973-1974 Fenerbahçe
1974-1975 Fenerbahçe
1975-1976 Trabzonspor
1976-1977 Trabzonspor
1977-1978 Fenerbahçe
1978-1979 Trabzonspor
1979-1980 Trabzonspor
1980-1981 Trabzonspor
1981-1982 Beşiktaş
1982-1983 Fenerbahçe
1983-1984 Trabzonspor
1984-1985 Fenerbahçe
1985-1986 Beşiktaş
1986-1987 Galatasaray
1987-1988 Galatasaray
1988-1989 Fenerbahçe
1989-1990 Beşiktaş
1990-1991 Beşiktaş
1991-1992 Beşiktaş
1992-1993 Galatasaray
1993-1994 Galatasaray
1994-1995 Beşiktaş
1995-1996 Fenerbahçe
1996-1997 Galatasaray
1997-1998 Galatasaray
1998-1999 Galatasaray
1999-2000 Galatasaray
2000-2001 Fenerbahçe
2001-2002 Galatasaray
2002-2003 Beşiktaş
2003-2004 Fenerbahçe
2004-2005 Fenerbahçe
2005-2006 Galatasaray
2006-2007 Fenerbahçe
2007-2008 Galatasaray
2008-2009 Beşiktaş
2009-2010 Bursaspor
2010-2011 Fenerbahçe
2011-2012 Galatasaray
2012-2013 Galatasaray
2013-2014 Fenerbahçe
2014-2015 Galatasaray
2015-2016 Beşiktaş
2016-2017 Beşiktaş
2017-2018 Galatasaray
2018-2019 Galatasaray
2019-2020 Başakşehir
2020-2021 Beşiktaş
2021-2022 Trabzonspor
2022-2023 Galatasaray
2023-2024 Galatasaray
2024-2025 Galatasaray
