Son üç sezonda yerli futbolcuların oynama sürekliliğinde en düşük dönemi yaşıyoruz. İki sezon önce ligin ilk yarısında 1000 dakikanın üzerinde sahada kalan yerli oyuncu sayısı 44’ken, geçtiğimiz sezon 53’e yükselmişti.
Bu sezon ise 1000 dakikanın üzerine çıkabilen yerli oyuncu sayısı yüzde 24.5’lik azalışla 40’a geriledi. Geçtiğimiz sezonun 53 yerli oyuncu rakamına ulaşabilmek için oynama süresini 900 dakikaya çekmek gerekti. Asgari 900 dakikalık oynama süresi üzerinden yerli oyuncuya en fazla şans tanıyan takımın lider Demir Grup Sivasspor olması da dikkat çekiciydi.
Yerli oyuncuların Süper Lig’de oynama sürekliliğini ortaya koyabilmek açısından üç senedir bir çalışma ortaya koyuyoruz.
17 maçlık ilk yarıda bir oyuncunun tüm maçlarda oynama süresinin 1530 dakika olduğunu dikkate alarak, 1000 dakika ve üzerinde forma şansı bulan oyuncuların, takımlarının oynama sürekliliği kazanan isimleri arasında yer aldığı kabulünden yola çıkarak bir tespit yapıyoruz.
Bu tespit, Millî Takımımızın temel oyuncu kaynağının Süper Ligimiz olduğunu düşündüğümüzde bize önemli veriler sunuyor.
Özellikle ay-yıldızlıların EURO 2020 finallerinde mücadele edeceği bu sezonun sonunda, Millî Takım Teknik Direktörümüz Şenol Güneş’in elinde yeterince alternatif oyuncu bulunuyor mu sorusuna cevap arıyoruz. Sürekli oynayan yerli oyuncuların yaş ortalamaları ve bu oyuncuların hangi mevkilerde yer aldıkları da cevabını bulmaya çalıştığımız sorular arasında…
YÜZDE 25’E YAKIN AZALIŞ
Geçtiğimiz iki sezonda bu araştırmayı yaparken, istikrarlı forma giymenin ölçüsünü 1000 dakika ve üzerinde sahada kalmak olarak belirlemiştik. Ne yazık ki, iki sezon önce 44 olan, geçtiğimiz sezon yüzde 20.45’lik artış oranıyla 53’e yükselen 1000 dakika üzerinde sahada kalabilen oyuncu sayımız, bu sezon 40’a gerilemiş durumda. Bu da yüzde 24.5’lik bir azalışa işaret ediyor.
Bu oyuncuların sahada toplam kalış sürelerinde de ciddi bir azalma mevcut. İki sezon önce 1000 dakikanın üzerinde forma şansı bulan 44 yerli oyuncu 55 bin 695 dakika sahada kalırken, geçtiğimiz sezon 53 yerli oyuncunun oynama süresi de 67 bin 535 dakikaya çıkmış, yani yüzde 21.25’lik bir artış göstermişti. Bu sezon ise 1000 dakikanın üzerinde şans bulan 40 yerli oyuncu 52 bin 38 dakika sahada kalabildi.
Sahada kalış sürelerinde geçtiğimiz sezona oranla yüzde 23, bir önceki sezona oranla ise yüzde 6.5’lik bir gerileme söz konusu. Geçen sezonun 1000 dakikada sahada kalan 53 oyuncu sayısına bu sezon ulaşabilmek için, oyuncuların oynama sürelerini 900 dakikaya çekmemiz gerekiyor. 900 dakika ve üzerini baz aldığımızda, süreklilik arz eden yerli oyuncuların sayısı 53’e yükseliyor fakat oynama süreleri anca 64 bin 519 dakika ulaşabiliyor ki, bu da geçtiğimiz sezondan 3 bin 17 dakika daha az.
YAŞ ORTALAMASI 29.1’E ÇIKTI
Baz aldığımız 1000 dakikalık süre sınırı üzerinden, istikrarlı forma giyen yerli oyuncuların sayıları düşerken, yaş ortalamaları ise yükseldi. İki sezon önce 28.34 olan yerli oyuncu yaş ortalaması, geçtiğimiz sezon 27.8’e gerilemişti. Bu sezon ise 900 dakikanın üzerinde oynayan 53 oyuncunun yaş ortalaması 29.1’e yükseldi. Bu oyuncular arasında en gençleri, Gençlerbirliği’nin 23 Mayıs 1998 doğumlu orta saha oyuncusu Berat Özdemir, Fenerbahçe’nin 14 Nisan 1998 doğumlu kalecisi Altay Bayındır ile Trabzonspor’un 1 Ocak 1998 doğumlu stoperi Hüseyin Türkmen.
“İstikrarlılar grubu”nun en yaşlı isimleri ise 7 Eylül 1980 doğumlu Emre Belözoğlu, 22 Eylül 1982 doğumlu Sedat Ağçay, 15 Mart 1983 doğumlu Umut Bulut ve 6 Eylül 1983 doğumlu Ali Turan.
SİVASSPOR YERLİ VE LİDER
Demir Grup Sivasspor bu sezon, “Yabancı oyuncuda keramet var” algısını yer ile yeksan etti dersek yanılmış sayılmayız. Sezonun ilk yarısını Başakşehir’in 4, Trabzonspor’un 5, Fenerbahçe’nin 6, Beşiktaş’ın 7, Aytemiz Alanyaspor’un 8 ve Galatasaray’ın 10 puan önünde lider tamamlamayı başaran Demir Grup Sivasspor’un kadrosunda beş oyuncu 1000 dakikanın üzerinde forma şansı bularak adeta “Yerlilerin Zaferi” filmini çevirdi. Rıza Çalımbay’ın takımında stoper Caner Osmanpaşa 1530, orta saha oyuncuları Hakan Arslan 1440, Mert Hakan Yandaş 1439, kanat oyuncusu Emre Kılınç 1239 ve sol bek Uğur Çiftçi 1170 dakika sahada kalarak takımlarının banko isimleri oldu.
Sivasspor’da 17 maçın tümüne çıkan Erdoğan Yeşilyurt ile son maçlarda sürekli oynamaya başlayan Fatih Aksoy ve Ziya Erdal’ı da unutmamak gerekiyor.
Sivasspor’da 1000 dakika sınırını geçen beş oyuncunun toplam süresi ise 6818 dakikayı buldu. Sivasspor’u beş oyuncusu 5712 dakika oynayan Göztepe izledi ki, her biri 900 dakikanın üzerine çıkan bu oyuncular Serdar Gürler, Berkan Emir, Soner Aydoğdu, Alparslan Öztürk ve Halil Akbunar’dı. Üçüncü sırada Altay Bayındır, Ozan Tufan, Tolga Ciğerci ve Emre Belözoğlu’nun 4997 dakikası ile Fenerbahçe, dördüncü sırada Fatih Öztürk, Aytaç Kara, Mustafa Pektemek ve Veysel Sarı’nın 4826 dakikası ile Kasımpaşa, beşinci sırada Korcan Çelikay, İlhan Parlak ve Sedat Ağçay’ın 4051 dakikası ile MKE Ankaragücü yer aldı.
Galatasaray’da ise 900 dakikanın üzerinde forma şansı bulabilen tek yerli oyuncu, 1042 dakika sahada kalan Ömer Bayram’dı.
STOPER VE SOL BEK EKSİLDİ
Geçtiğimiz sezonun 53 oyuncu rakamına ulaşabilmek için bu sezon oynama sınırını 1000 dakikadan 900 dakikaya çektiğimizi belirtmiştik. Bu durumda mevkiler üzerinden yapılan değerlendirmede toplam oyuncu sayısı sabit kaldığı için doğal olarak eksilme ve artmalar oldu.
Artış orta sahada, azalış ise savunmada dikkat çekici boyuttaydı. Kaleden başlarsak, yerli kaleci sayısında bir değişiklik olmadı. Geçtiğimiz sezonda olduğu gibi bu sezon da 18 takımımızdan 9’nunun kalesini ağırlıklı olarak yerli eldivenler korudu.
Bu listede Mert Günok, Fatih Öztürk, Serkan Kırıntılı ve Gökhan Akkan yerlerini korurken, listeden düşen Ramazan Köse, Harun Tekin, Haydar Yılmaz, Okan Kocuk ve Onur Kıvrak’ın yerine Korcan Çelikay, Uğurcan Çakır, Günay Güvenç ve Ertaç Özbir eklendi.
Geçtiğimiz sezon 29.2 olan kalecilerin yaş ortalaması da küçük bir azalışla 29’a geriledi. İstikrarla oynayan yerli sağ bek sayısı geçtiğimiz sezon olduğu gibi dörtte kaldı. Antalyaspor’da Nazım Sangare ve Beşiktaş’ta Gökhan Gönül yerlerini korurken, listeden düşen Barış Yardımcı ve Erdem Özgenç’in yerlerine Gaziantep FK’dan Oğuz Ceylan ve Yukatel Denizlispor’dan Zeki Yavru eklendi.
Dört sağ bekin yaş ortalaması 29.5. Sol bekte ise sekiz olan sayı beşe geriledi. Geçen sezondan sadece Caner Erkin’in formasını koruduğu sol bekte Hasan Ali Kaldırım sakatlığı sebebiyle bu sezon süre alamazken, Güray Vural mevki değiştirdi, Umut Meraş Fransa 2. Ligi’ne gitti. Mehmet Uslu, Ziya Erdal, Ferhat Öztorun ve Atila Turan ise bu sezon aynı istikrarı devam ettiremedi. Bu sezonun sol bekteki istikrarlı yeni isimleri ise Göztepe’de Berkan Emir, Yeni Malatyaspor’da Sakıb Aytaç, Sivasspor’da Uğur Çiftçi ve Kayserispor’da Yesir Subaşı’ydı. Bu beş sol bekin yaş ortalaması ise 28.6. Ciddi gerilemelerden birisi de stoperlerin sayısındaki azalışta göze çarptı. Takımların ağırlıklı olarak 4-3-3 düzeniyle oynadığı düşünüldüğünde asgari 36 stoper formasının içini sadece altı yerli oyuncu doldurabildi. Geçtiğimiz sezondan Caner Osmanpaşa ve Veysel Sarı yerlerini korurken, Lokman Gör, Sadık Çiftpınar, Uğur Demirok, Ertuğrul Ersoy, Merih Demiral, Yalçın Ayhan, Ozan Kabak ve Egemen Korkmaz farklı sebeplerle listede yer almadı. Caner ve Veysel’e eklenen isimlerse Trabzonspor’da Hüseyin Türkmen, Yukatel Denizlispor’da Oğuz Yılmaz, Yeni Malatyaspor’da Mustafa Akbaş ve Konyaspor’da Ali Turan oldu. Stoperlerin yaş ortalaması ise 30.
İYİ Kİ DIŞ TEMSİLCİLERİMİZ VAR
Millî Takımımız açısından bakıldığında Süper Lig’in defans hattındaki oyuncu havuzunun çok da geniş olmadığı görülse bile ülke dışında Avrupa’nın önemli liglerinde top koşturan oyuncularımızın varlığı teknik direktör Şenol Güneş’in elini rahatlatıyor. Sağ bekte Lille formasını giyen Mehmet Zeki Çelik, stoperde Leicester’den Çağlar Söyüncü, Juventus’tan Merih Demiral, Schalke 04’ten Ozan Kabak, Fortuna Düsseldorf’tan Kaan Ayhan ve Roma’dan Yıldırım Mert Çetin, sol bekte de Le Havre’den Umut Meraş, Millî Takımımızın savunma hattındaki önemli oyuncuları. Üstelik bu altı oyuncunun yaş ortalamalarının sadece 23 olması da geleceğe umutla bakmamız açısından büyük bir değer taşıyor.
ORTA SAHA YÜZDE 50 ARTTI
Geçtiğimiz sezonun aynı döneminde orta sahada istikrarlı bir biçimde oynama şansı bulan yerli futbolcu sayısı 11’le sınırlı kalmıştı. Bu oyunculardan Hakan Arslan, Aytaç Kara, İrfan Can Kahveci, Alparslan Öztürk, Hakan Özmert bu sezon da istikrarlı biçimde oynamayı sürdürürken, Mahmut Tekdemir, Taylan Antalyalı, Özer Hurmacı, Tarkan Serbest, Murat Yıldırım ve İbrahim Ağdağ listeden düştü. Bu oyuncuların yerine ise Fenerbahçe’den Ozan Tufan, Tolga Ciğerci, Emre Belözoğlu, Sivasspor’dan Mert Hakan Yandaş, Yeni Malatyaspor’dan Robin Yalçın, Antalyaspor’dan Ufuk Akyol, Alanyaspor’dan Ceyhun Gülselam, Göztepe’den Soner Aydoğdu, Ankaragücü’nden Sedat Ağçay, Galatasaray’dan Ömer Bayram, Gençlerbirliği’nden Berat Özdemir, Kayserispor’dan Hasan Hüseyin Acar ve Trabzonspor’dan Abdulkadir Parmak listeye eklendi. Orta sahadaki 18 yerli oyuncunun yaş ortalamasının 28.5 olduğunu, Galatasaraylı Ömer Bayram’ın sol bek ve sol kanatta da görev yapabildiğini ekleyelim. Bu arada Millî Takımımız açısından bakıldığında da Celta Vigo’lu Okay Yokuşlu, Milan’lı Hakan Çalhanoğlu ve her ne kadar ciddi bir sakatlık yaşasa da Lille’den Yusuf Yazıcı’nın da lig dışından önemli kozlar olduğunu hatırlatalım.
SANTRAFOR S.O.S VERİYOR
Oyuncu havuzumuzdaki önemli sıkıntılarımızdan birisi tıpkı geçen sezon olduğu gibi bu sezon da ligimizdeki yerli santrfor sayısının azlığı. Geçtiğimiz sezonun ilk yarısında sadece Kayserisporlu Umut Bulut 1000 dakikanın üzerine çıkabilen tek yerli santrfordu. Bu sezon ise artık 37 yaşına gelen Umut Bulut’a eklenen iki isim daha var. Bunlardan birisi Çin’den geçtiğimiz sezonun ikinci yarısında Beşiktaş’a dönen 35 yaşındaki Burak Yılmaz ile bu sezon Kasımpaşa’da 979 dakika oynama fırsatı bulan, ancak yaşı da 32’ye yaklaşan Mustafa Pektemek. Bu oyuncuların uzun yıllardır sahnede olduğu göz önünde tutulduğunda ligimizin yeni bir yerli santrfor üretmekte ne kadar sıkıntı yaşadığı da ortada. Millî Takımımız açısından bu eksiği kapatacak iki oyuncu Everton’dan Cyrstal Palace’a giden 29 yaşındaki Cenk Tosun ve Real Valladolid’de oynayan 23 yaşındaki Enes Ünal. Geçtiğimiz sezon 10 olan yerli kanat oyuncusu sayısı ise bu sezon 8’e gerilemiş durumda. Ömer Ali Şahiner, Efecan Karaca, Emre Kılınç ve Halil Akbunar geçen sezon olduğu gibi bu sezon da istikrarlı biçimde forma giymeyi sürdürürken, farklı sebeplerle listeden düşen Adem Büyük, Emrah Başsan, Yasin Öztekin, Abdülkadir Ömür, Doğukan Sinik ve Bilal Başaçıkoğlu’nun yerini, İlhan Parlak, Serdar Gürler, Oğulcan Çağlayan ve geçtiğimiz sezon sol bekte istikrarla oynarken bu sezon kanatlarda görev yapan Güray Vural aldı. Ağırlıklı olarak kanatlarda forma giyen İlhan Parlak ile Oğulcan Çağlayan’ın zaman zaman santrfor olarak da görev alabildiğini ve kanat oyuncularının yaş ortalamasının da 28.3 olduğunu not düşelim. Tabiî Roma’da Cengiz Ünder’in ve Fortuna Düsseldorf’ta Kenan Karaman’ın da Millî Takımımız için önemli kozlar olduğunu hatırlatarak…
Kaynak: TFF TamSaha