Paris 2024 Olimpiyat Oyunlarına 1 yıl 10 ay kaldı.
Sporla bağlantılı konular üzerinden örnek vermek istiyorum. Bu yıl dünyada pahalı doğalgaz , fosil yakıt ikilemi var.
Fosfat kayalarından elde edilen sülfürik asit çok önemlidir. Altın, nikel diğer değerli madenlerin yanı sıra kok ve linyit kömürü de sülfürik asit kullanılarak elde edilir.
Dünyanın kok ve linyit kömür üretimi için yaklaşık 400 milyon ton sülfürik asit gereksinimi vardır. Yani bu pahalı doğalgaz ile aynı fiyat anlamındadır. Doğalgaz en elverişli yakıttır.
Fosfat kayalarından ayrıca gübre elde edilir. Bu da sülfürik asit pahalanacağından pahalı gübre, pahalı gıda demektir.
Atletizm de fosfat kayası gibidir: Çünkü bütün spor dalları atletizmin içinden çıkmıştır.
Oyun spor dallarında kesin ölçü yoktur. Bunun için kadın ve erkek en iyi sporcuyu kimse kesin söyleyemez. Kimine göre odur, kimine göre ise budur.
Atletizmde durum farklıdır.
En iyi sporcu kim dünya rekortmeniyse odur, çünkü atletizmde ölçüm vardır. Oyun sporları ise takdir ve beğeniye dayandığından atletizmin içinden çıkmış kurgudur.
Çin ihracat için bulamadığı hammaddeyi ithal etmez. Ham maddenin bulunduğu ülkedeki madeni satın alır , yanına fabrika kurar Çin’e taşır. Dezavantajı avantaja çevirir.
New York’tan , Şikago’dan şampiyon sporcu çıkmaz. Büyükşehir yaşamındaki zorluklardan dolayı çıkmaz. Ama küçük illerden ve kasabalardan büyük şampiyonlar çıkar. Çünkü oralarda hayat daha kolaydır. Türkiye’de şampiyon çıkabilecek yerler bellidir. Buralara sporcu fabrikaları kurmak öncelikli olmalıdır. Üretim açısından sporun sanayiden, tarımdan farkı yoktur. Sporcu petrol gibi hammaddedir. Antrenörde bunu işleyen mühendistir.
Bir ülke sporda başarılı olamazsa yurt dışından sporcu getirir. Yurtdışından gelen sporcuların kaçı spor hayatları bittiğinde antrenör olarak hizmet vermektedir. (Türkiye’de)
Sporda sporcu antrenörün backrounduna yani geçmişine bakar. Sporcu kuşku duyarsa antrenörüne saygı duymaz.
Pozitif gelişme sporcu sayısının ve madalya sayısının doğru orantılı artmasıyla gözlenir.
İnsanoğlu okuyarak , yaparak öğrenir. Her mesleğin bir stratejisi vardır. Spor okulları antrenör ve öğretmen yetiştirir.
Dört yıllık eğitimden sonra antrenörlerin mastır, öğretmenlerinde doktora eğitimi almaları kariyerleri açısından önemlidir.
Gelişmiş ülkelerde spor eğitim modelinde üç yıl genel okunur. Dördüncü yıl branş seçilir.
Beden eğitimi öğretmenleri derse girer. Antrenör ise okul takımını çalıştırır. Mastır ve doktora isteğe bağlıdır.
Yeni mezun antrenör önce ilköğretim okuluna antrenör olarak başvurur. Gelişmiş ülkelerde on beş takımlı okul ligleri ilkokuldan üniversiteye kadar vardır.
Çalıştırdığı ilköğretim okulunda 3 yıl sonra takımını ilk üçe sokan antrenör başarılı sayılır ve lise takımını çalıştırmaya hak kazanır. Lise takımını ilk üç yılda , ilk üçe sokan antrenör ise üniversite takımını çalıştırmaya hak kazanır. Üniversite takımında başarılı olan antrenör Milli Takım ve Olimpik
Milli Takım antrenörlüğüne geçer. Olimpiyat ve Dünya Şampiyonasında çalıştırdığı sporcularla ülkesini temsil eder.
Antrenör eğitiminde kaliteli antrenör yetiştirmek için kısa vade, orta vade , uzun vade hedefleri vardır.
Kısa vadede kaliteli antrenör yetiştirmek , orta vadede bu sayıyı artırmak, uzun vadede bu sayıyı yüzde 50 artırmaktır.
Sculting denen bir olay var. Yetenekli vücut yapıları branşa uygun kız ve erkek öğrencilerin taranmasıdır. Bu iş aslında büyük para istemez. Bilgi ve iyi niyet yeterlidir.
Muadil olarak, gelişmiş ülkelerdeki üniversitesi spor branşları YÖK benzeri kuruma kadar uzanır. Liselerde de spor bursları verilir.
Türkiye’de spor liseleri vardır.
Ama spor lisesi mezunları sınavsız BESYO’lara girememektedir. Aslında girebilmelidir. Yoksa gençlerin bu liseleri tercih etmeleri havada kalır.
Bunun nedeni bizde Gençlik ve Spor Bakanlığı , Milli Eğitim Bakanlığı ve YÖK arasında diğer zincirinin kurulamamış olmasıdır.
Unutulan bir şeyde şu: Sporda başarılı emekli antrenörlerin lise ve üniversitelere dönem dönem gidip bilgilerini boşaltmaları gerekir. Bu yabancı ülkelerde varken bizde yoktur. Çünkü Einstein dediği gibi “Tecrübe ve bilgi bedava mirastır.”
Sporun ana fabrikası olan Ankara Naili Moran Atletizm sahasının Uluslararası standartlarda yapılmasını heyecanla beklemekteyiz.
ARTUN TALAY
