Türkiye Spor Hekimleri Derneği, koronavirüs dünya salgını nedeniyle ara verilen spor organizasyonlarının başlatılmasının doğu olmayacağını açıkladı.
Türkiye Spor Hekimleri Derneği, resmi internet sitesinden yaptığı açıklamada, 14 maddelik öneri listesi de yayınlarken, şu ifadelere yer verildi:
”Türkiye Spor Hekimleri Derneği olarak öncelikli düşüncemiz, birey ve toplum sağlığının korunması adına COVID-19 pandemi sürecinde spor organizasyonlarının tekrar başlatılmasının doğru olmayacağı yönündedir. Son günlerde bazı spor branşlarında, müsabakaların Haziran ayında başlatılacağı şeklindeki haberlerin yazılı ve görsel basında yer aldığı görülmektedir. Bu nedenle spor müsabakalarının başlaması muhtemel gelecek dönemine hazırlık olarak; sporcular, teknik ekip ve diğer çalışanların enfeksiyon ve bulaş risklerinin minimuma indirilmesi ve sağlıklı kalabilmeleri için yapılması gerekenleri içeren bir çalışma raporu hazırladık. Raporu hazırlayan çalışma grubu içerisinde kulüp ve takım doktoru olarak görev yapan, derneğimiz üyesi deneyimli spor hekimliği uzmanları bulunmaktadır.
Amaç:
Bu çalışma raporu ile T.C. Sağlık Bakanlığı Koronavirüs Bilim Kurulu’na önerilerimizin iletilmesi ve sürecin yönetimine katkı sunulması amaçlanmaktadır.
Yöntem:
Müsabakalara hazırlık (Spora katılıma izin öncesi, antrenman ve kamp dönemleri) ve müsabaka (müsabaka öncesi, sırası ve sonrası) ana başlıkları altında değerlendirme ve öneriler sunulmuştur. Bu öneriler hazırlanırken EFSMA (Avrupa Spor Hekimliği Federasyonları Birliği) ve uluslararası spor federasyonlarının önerileri dikkate alınmış ve ülkemiz şartları gözetilmeye çalışılmıştır.
SPORA KATILIMA İZİN ÖNCESİ GENEL GÖZLEM VE ÖNERİLER
COVID-19 (+) test sonucuna sahip ya da hastalık semptomlarını yaşamış sporcu, teknik ekip ve tüm yardımcı personel COVID-19 (-) test sonucuna sahip olsa da hastalığa yakalanmış kişilerle temas öyküsü olan sporcu, teknik ekip ve tüm yardımcı personel
ÖNERİLER
-Spora katılım öncesi yapılacak test (+) ise kesinlikle sportif organizasyonlarla ilgili ortamlara girmesine izin verilmemelidir.
Kontrol testinde (-) sonuç gelmiş ise bağışıklık açısından mutlaka değerlendirilmelidir.
Bağışıklık kanıtlanmadığı müddetçe sportif organizasyonlarla ilgili ortamlara girmesine izin
verilmemeli ve belirli aralıklarla test tekrarı yapılmalıdır. (-) test sonucu ve bağışıklık kazanıldığı gösterildikten sonra aşağıda belirtilen listeyi içeren tıbbi değerlendirme yapıldıktan sonra spora katılım sürecine izin verilebilir.
* Tam kan testleri
* Akciğer tomografisi
* Solunum fonksiyon testi
* Ekokardiografi
* Efor testi
* Holter monitorizasyonu
* Spor branşına özel ilgili spor federasyonu
sağlık kurulunun önerdiği değerlendirmeler
-Daha önce hiç test yapılmamış veya COVID-19 (-) test sonucuna sahip, hastalığa yakalanmış kişilerle temas öyküsü olmayan ve bu süreci tamamen semptomsuz geçirmiş sporcu, teknik ekip ve tüm yardımcı personel
Spora katılım öncesi yapılacak test (+) ise kesinlikle sportif organizasyonlarla ilgili ortamlara girmesine izin verilmemelidir. Kontrol testinde (-) sonuç gelmiş ise bağışıklık açısından mutlaka değerlendirilmeli ve bağışıklık kanıtlanmadığı müddetçe sportif organizasyonlarla ilgili ortamlara girmesine izin verilmemelidir. (-) test sonucu ve bağışıklık kazanıldığı gösterildikten sonra aşağıda belirtilen listeyi içeren tıbbi değerlendirme yapıldıktan sonra spora katılım sürecine izin verilebilir.
* Tam kan testleri
* Akciğer tomografisi
* Solunum fonksiyon testi
* Ekokardiografi
* Efor testi
* Spor branşına özel ilgili spor federasyonu
sağlık kurulunun önerdiği değerlendirmeler
-Spora katılım öncesi yapılacak test (+) ise kesinlikle sportif organizasyonlarla ilgili ortamlara girmesine izin verilmemelidir. Kontrol testinde (-) sonuç gelmiş ise bağışıklık açısından mutlaka değerlendirilmeli ve bağışıklık kanıtlanmadığı müddetçe sportif organizasyonlarla ilgili ortamlara girmesine izin verilmemelidir. (-) test sonucu ve bağışıklık kazanıldığı gösterildikten sonra aşağıda belirtilen listeyi içeren tıbbi değerlendirme yapıldıktan sonra spora katılım sürecine izin verilebilir.
* Tam kan testleri
* Akciğer tomografisi
* Solunum fonksiyon testi
* Ekokardiografi
* Efor testi
* Spor branşına özel ilgili spor federasyonu
sağlık kurulunun önerdiği değerlendirmeler
ANTRENMAN DÖNEMİ GENEL GÖZLEM ÖNERİLER
-Temas sporlarında sporcuların çoklu teması söz konusudur. Genel hijyen kurallarına uygun Davranışlara azami özen gösterilmelidir.
-Antrenman öncesi tıbbi tedavi, masaj ve koruyucu bantlama, yara bakımı vb. işlemler
ÖNERİLER:
-Her sporcu için ayrı su, içecek, havlu vs. kullanımı sağlanmalı
Sağlık ekibinin antrenman alanlarında el dezenfektanı bulundurması sağlanmalı
Saha içinde tükürme, sümkürme önlenmeli
-Kişisel hijyene ve sosyal mesafeye maksimum uyum
Aynı anda birden fazla sporcunun aynı odada sağlık hizmeti alması önlenmeli
KAMP DÖNEMİ GENEL GÖZLEM
-Sporcular ve personel çoğu zaman birlikte konaklamakta aynı odaları kullanmaktadır.
-Yemekler aynı saatte, açık büfe ve toplu yenmektedir
-Seyahatler takım otobüsü ve uçakla olmaktadır.
ÖNERİLER
-Konaklayan her sporcu ve yardımcı personele ayrı oda sağlanmalıdır.
-Mesafeli oturma düzeni sağlanmalıdır. İki ayrı yemek saati, farklı salon ve oturum planlanabilir. Alakart düzende yemek alınmalıdır. Ara öğünlerin odaya servis edilmesi sağlanmalıdır. Aşçı ve servis elemanlarının COVID-19 testleri ile takibinin yanı sıra dış tem
-Mesafeli oturma düzeni sağlanmalıdır. Tüm ulaştırma görevlilerinin COVID-19 testleri ile takibinin yanı sıra dış temastan korunmaları sağlanmalıdır.
MÜSABAKA ÖNCESİ DEĞERLENDİRME
-Yeterli hazırlık sürecinin sağlanmamasının yaratacağı olası yaralanma riskleri
-Antrenman ve kamp döneminde gelişebilecek yeni bulaş ve vakalar
-Müsabaka öncesi konaklama otelinin dezenfeksiyonu
-Müsabakaların oynanacağı dönemde hava şartlarının (sıcaklık, nem vs.) yaratabileceği olumsuzluklar
-Müsabakalara seyirci alınması
-Basın, güvenlik ve diğer görevli personel ile temas ve yakınlaşma olabilmektedir.
-Bir takımda birden fazla sporcuda semptom çıkması halinde o takım yetkililerinin ya da rakip takımların müsabakaya katılmama talebi söz konusu olacaktır.
ÖNERİLER
-Sporcuların yeterli fiziksel hazırlıklarını yapabilmeleri için müsabaka periyoduna geçmeden en az dört hafta süreyle bir hazırlık (antrenman, kamp) süreci verilmelidir.
-Olası yalancı negatif sonuçlar nedeniyle COVID19 testleri düzenli aralıklarla sporcular, yardımcı personel ve müsabaka sürecinde etkileşimde olunan herkese yapılmalıdır
-Virüsün yayılım tehlikesi tamamen ortadan kalkana ve ikinci dalga riski olmayana kadar müsabakaların seyircisiz oynanması planlanmalıdır.
-Temasların sınırlandırılması gerekmektedir.
-İlgili spor federasyonu sağlık kurulunun önerileri ve federasyon yönetim kurullarının yapacağı değerlendirmeler olacaktır.
MÜSABAKA SIRASI OLASI RİSKLER
-Bir çok spor branşında temas söz konusu olup rakibin eli sporcunun yüzüne, gözüne ya da ağızına temas edebilmektedir. Sporcular zaman zaman vücut salgılarını (tükürük, sümkürme gibi) spor yapılan zemine yayabilmekte ki bu da top ya da başka sporcu ile temas edebilmektedir. Özellikle sıcak havalarda daha fazla olmak üzere ağza alınan suyun oyun alanına boşaltılması ya da suyun sahada yüze, başa boşaltılması. Solunum frekans ve volümü istirahatteki gibi olmayacağı için 1-2 metreden daha fazla mesafenin koruması gerekir. Top ile yapılan sporlarda topa sürekli farklı sporcuların, hakemlerin ve zaman zaman saha dışındaki görevlilerin teması söz konusu olmaktadır.
ÖNERİLER
-Topun her çıkışında dezenfektan ile silinmesi. Top toplayıcı olmaması ya da COVID-19 testi yapılmış olması
MÜSABAKA SONRASI OLASI RİSKLER
-Müsabaka sırasında yaralanan sporcuların hastaneye transferi gerekmektedir. Tüm sporcular için sadece spor yaralanmaları değil başka hastalıklar da söz konusu olacaktır.
ÖNERİLER
-Sponsor hastane ve ambulanslarda özel önlemler alınabilir.
GENEL ÖNERİLER
Bütün destek hizmetleri minimum personel ile yürütülmelidir.
İmkanlar ölçüsünde sporcuların, teknik ekip üyeleri ve tüm çalışanların dış teması olmamasına azami gayret gösterilmelidir.
Müsabakaları yönetecek hakemlerin ve tesislerde görev yapan çalışanların da yukarıdaki önerilerin
uygulanması gerekli olacaktır.
Dış ülkelerden gelecek sporcular karantina kurallarına göre izole edilmelidir.
Yeni sezon planlamaları, yeni sezon değerlendirmeleri daha sonra yapılmalıdır
