Gazi Mustafa Kemal Atatürk adına 1927 yılından bu yana düzenlenen Türk at yarışçılığının derbisi Gazi Koşusu’nun 99’uncusu 29 Haziran tarihinde İstanbul’da yapılacak.
Türk at yarışçılığının derbisi olan Gazi Koşusu, yarın saat 17.15’te Veliefendi Hipodromu’nda koşulacak.
Veliefendi Hipodromu’nda gerçekleştirilecek koşu, saat 17.15’te başlayacak. 99. Gazi Koşusu’na 22’si asıl, 4’ü yedek olmak üzere toplam 26 safkan kayıt yaptırdı.
Kurtuluş Savaşı yıllarında Ankara’daki at yarışlarını kendi himayesinde yaptıran Mustafa Kemal Atatürk, 1927’de emir vererek Gazi Koşusu’nun düzenlenmesini istedi.
At yarışlarının modern toplumlar için sosyal bir ihtiyaç olduğunu vurgulayan Atatürk, fırsat buldukça yarışları hipodromda takip ediyordu.
Ali Muhiddin Hacıbekir’in sahibi olduğu “Neriman”ın 1927 yılında kazandığı ilk Gazi Koşusu’nu da Atatürk ile İsmet İnönü birlikte izledi.
Gazi Koşusu ilk kez 10 Haziran 1927 tarihinde, 2 bin metre mesafede düzenlenirken, birincilik ikramiyesi de 2 bin lira olarak belirlendi.
İlk Gazi Koşusu’nu Ali Muhiddin Hacıbekir’in sahibi olduğu “Neriman” adlı safkan, jokeyi İhsan Atçı ile ilk sırada bitirdi.
İlerleyen yıllarda bu önemli koşuyu Cumhurbaşkanları İsmet İnönü, “Olgo”, Celal Bayar ise “Cap Gris Nez” isimli safkanlarıyla kazandı. İstanbul’da ilk kez 1968’de düzenlenen Gazi Koşusu’nda ise birinciliği Burhan Karamehmet’in “Asuvan” adlı safkanı elde etti.
Türk yarışçılığının en büyük klasiği Gazi Koşusu’nun armağanı olan Atatürk’ün at üzerindeki som gümüşten heykeli, 1970 yılından galiplere verilmeye başlandı. Ünlü heykeltıraş Doç. Dr. Şadi Çalık’ın eseri olan bu heykeli ilk kez “Sadettin” adlı safkanın sahibi Sadun Atığ aldı.
Gazi Koşusu’nda en iyi derece, “Bold Pilot” isimli safkanda bulunuyor.
1996 yılında Özdemir Atman’ın sahibi olduğu “Bold Pilot”, Halis Karataş yönetiminde 2.26.22’lik derece yaptı ve Gazi Koşusu’nun 95 yıllık tarihinin en hızlı safkanı oldu.
Gazi Koşusu’nu en fazla kazanan jokey, Mümin Çılgın olarak kayıtlara geçti.
Mümin Çılgın; “Helene De Troia” (1960), “Apaçi” (1965), “Nadas” (1974), “Dr. Seferof” (1979), “Dersim” (1981), “Uğurtay” (1985), “Hafız” (1986), “Top Image” (1988) ve “Abbas” (1991) ile 9 kez Gazi Koşusu’nu kazanma başarısı gösterdi.
Bu yarışı en fazla kazanma başarısını gösteren eküri de “Darling” (1950), “Kusun” (1953), “Atlıhan” (1961), “Melikşah” (1963), “Kayarlı” (1964), “Minimo” (1971), “Akkor” (1972), “Karayel” (1973), “Buğra” (1976), “Toraman” (1982), “Cartagena” (1984), “Hafız” (1986), “Popular Demand” (2005) ile (toplam 13 kez) “Eliyeşil” ekürisi oldu.
Aktif jokeyler arasında Ahmet Çelik, Gazi Koşusu’nu 7 kezle en fazla kazanan isim olarak ön plana çıkıyor. Halis Karataş ise 6 defa bu başarıya ulaştı.
Jokey Ahmet Çelik, 7 kezle Gazi Koşusu’nu üst üste en çok kazanan jokey rekorunu elinde bulunduruyor.
89. Gazi Koşusu’nu “Renk”, 90. Gazi Koşusu’nu “Graystorm”, 91. Gazi Koşusu’nu “Piano Sonata”, 92. Gazi Koşusu’nu “Hep Beraber” adlı safkanla kazanan Çelik, 93. Gazi Koşusu’nu “The Last Romance” isimli safkanla ilk sırada bitirdi.
Tecrübeli jokey, 94. Gazi Koşusu’nu “Call To Victory” ve 95. Gazi Koşusu’nu ise “Burgas” isimli safkanla kazanarak, üst üste 7 kez birincilik sevinci yaşadı.
Unutulmaz jokey Ekrem Kurt; 1971, 1972 ve 1973’te üç yıl arka arkaya Gazi Koşusu’nu kazanmıştı.
GAZİ KOŞULARI HAKKINDA İLGİNÇ NOTLAR
Sizler için Gazi Koşuları hakkında ilginç notları derledik. İşte bugüne kadar koşulan *Gazi Koşuları* hakkında çok az bilinen ama oldukça ilginç 20 not:
İlk Gazi Koşusu’nu N. N. Zaimoğlu’nun “Neriman” adlı safkanı kazandı, ancak hakem heyeti koşunun normal süresi dolmadan durdurulması nedeniyle sonucu “eşitlik” olarak ilan etti. Koşunun tekrarlanmasına karar verildi.
*Mustafa Kemal Atatürk Hiçbir Gazi Koşusunu Canlı İzlemedi*
Koşu onun adına düzenlenmeye başlansa da Atatürk hiçbir Gazi Koşusu’nu canlı izleyemedi. 1938’deki vefatından önce sağlık sorunları nedeniyle tribünlere gelemedi.
1930’lu ve 1940’lı yıllarda safkan Arap atları da Gazi Koşusu’na katılabiliyordu. Ancak zamanla yalnızca İngiliz atları için düzenlenmeye başlandı.
Karayel, Hem Baba Hem Anne Hattından Şampiyon Üretti
1973’te Gazi’yi kazanarak efsaneleşen Karayel, ilerleyen yıllarda Gazi galibi Tamerinoğlu’nun babası oldu. Torunu Bold Pilot da bir Gazi şampiyonuydu.
Bold Pilot’un Gazi Galibiyeti Aynı Zamanda Pist Rekorudur (2400m – 2.26.22)
1996 yılında Bold Pilot’ın kazandığı Gazi Koşusu hâlâ rekor süredir. Aynı zamanda o yarış Türkiye hipodrom tarihinin en ikonik koşularından biridir.
2005 jenerasyonunun favorilerinden biri olan Popular Demand, Gazi Koşusu’na sayılı günler kala yurt dışına satıldı ve koşuya katılamadı.
Frenk Atı Diye Alay Edilen Grand Ekinoks, 2001 Gazi’yi Kazandı
Aygır Grand Lodge’un oğlu olan Grand Ekinoks, ithal kan hattı nedeniyle bazı çevrelerce “frenk atı” denmişti. Ancak dominant performansla Gazi’yi kazandı.
En Büyük AGF Sürprizlerinden Biri: Abbas
1986 Gazi Koşusu’nu Abbas kazanırken favori atlar kötü koştu. AGF sıralamasında çok gerideydi.
Kurtel Ekürisi, 2000’lerin Başında 5 Yıl Üst Üste Kazandı
2000-2005 arası Kurtel Ekürisi, 5 yıl üst üste Gazi Koşusu kazanan tek eküridir (Popular Demand dahil edilirse 6 yıl olurdu).
2011 Gazi galibi Anatoly, 2 yaşlı döneminde yarış dışı (DQ) kalmış ve üstü çizilmiş bir attı. Sonraki yıl efsanevi dönüş yaptı.
9 kez Gazi Koşusu kazanarak rekor kırmıştır. Onu Halis Karataş 7 galibiyetle takip eder.
Jokey Selim Kaya ve kardeşi Hakkı Kaya, 2004-2005 yıllarında ardışık Gazi’leri kazandı. Babaları da eski jokeydi.
Sentetik Pistten Gazi Kazanan İlk At: Divine Heart (2015)
Gazi öncesi hazırlıklarının çoğunu sentetik pistte yapan ilk Gazi galibiydi. Çim pistte zafer geldi.
1991 yılında yapılan Gazi Koşusu, yarış günü yaşanan yağmur nedeniyle ağırlaşan çimde büyük favorilerin başarısız olmasına neden oldu.
1998 Belmont Stakes galibi Victory Gallop’un Türkiye’deki oğlu Matador Yaşam, 2014 Gazi Koşusu’nu kazandı.
Bold Pilot, Grand Ekinoks gibi safkanlar uluslararası performans potansiyeli taşımalarına rağmen yurt dışına gönderilmedi.
İlk yıllarda 3 yaşlı erkekler ve dişiler farklı Gazi Koşusu formatlarında koşarken; sonra tüm atlar aynı koşuya yönlendirildi.
KURAL VE FORMAT DEĞİŞİKLİKLERİ
1960’larda Eküriler Koşuya 3-4 Atla Katılabiliyordu
Bugün kural olarak sınırlandırılmış olan eküri katılımı, 1960’larda bazı yıllarda 3-4 atla temsil edilebiliyordu.
Tam 1 Yıl Sonra Şikâyetle Koşu Değişti
1950’li yıllarda bir Gazi Koşusu sonucu, bir yıl sonra yapılan itiraz sonrası değiştirildi ve kupa iade edildi.
Grand Ekinoks, Sabırlı, Matador Yaşam gibi bazı şampiyonlar Gazi sonrası hiç koşmadı ya da bir-iki yarış sonrası emekli edildi. Gazi onların son dansıydı. KAYNAK: sporx
