Türkiye Atletizm Federasyonu’nun eski başkanlarından, ODTÜ İnşaat Mühendisliği Bölümü öğretim üyesi ve uluslararası istatistikçi Nejat Kök, geçtiğimiz günlerde hayata veda etti.
Merhum Nejat Kök, atletizm camiasınında da büyük iz bıraktı.
Prof. Ersin İstanbulluoğlu: Nejat Kök bilgi ve veriyi istatistikle buluşturandı. Onun atletizm istatistiklerine tüm ülkeler önem vermiştir.
Risk bilgiyle ters orantılı gelişir. Bilgi azsa risk artar. Yanlış kararlar verilir. Nejat kök bilgi ve veriyi doğru karar verilsin diye işlemiş uzmandır. 1961 yılında Hıncal Uluç’la beraber Atinaday’dık. Yüksek atlamada gençler Türkiye rekoru kırdım. Hıncal Uluç “öncü gazetesine gel , orada atletizm yazarsın” dedi.
Öncü gazetesinde ayrıca Güneş Tecelli ve Oktay Kurtböke’de vardı. Öcal Uluç spor servisi müdürüydü.
Sonra ben ABD’ye üniversite eğitimi için gittim. Döndüğümde Güneş Tecelli’yi TRT spor müdürü olarak buldum.
Güneş Tecelli benden atletizmi çok iyi bilen birini istedi. Nejat Kök’ü götürdüm.
Nejat Kök böylece TRT atletizm yorumcusu oldu. Güneş Tecelli ve Arman Talay onu , yurtdışındaki atletizm yarışlarına naklen yayınlarda spikerlerin yanındaki uzman olarak yolladılar.
Nejat Kök’le yalnız Olimpiyatları konuşursan sığ bilgiyle kalırsın. Onun Eric Hosbown’un “Devrim Çağı” kitabını yorumlayışını duyamazsın. 1780’lerde kiliselerde boy ölçümü yapıldığını amacın boy pos ve gıda incelemesi olduğunu duyamazsın.
Nejat Kök’le yalnız atletizm konuşursan onun buğday fiyatları hakkındaki görüşlerini duyamazsın.
Dünya buğday fiyatlarını Rusya ve Hindistan’ın buğday açığına göre belirlendiğini ıskalarsın.
Nejat Kök’le yalnızca atletizm Dünya Şampiyonalarını konuşursan onun enerji hakkında bildiklerini , duymamış olursun. 1990’a kadar Rusya’nın enerji sektöründeki yeri çok azdı. Rusya Exon’u davet etti. Exon gaz ve petrol kaynaklarını ortaya çıkardı. Rusya enerjide dünya çapında ülke oldu.
Bu arada kendi yaşadığımı anlatayım. Amerika Vietnam’da yenildi. Ben o sırada Amerika’da öğrenciydim. Beş Profesör komşum vardı. Her hafta balığa giderlerdi. Fazla balıkları da bana verirlerdi.
Aralarındaki sohbette, Amerika Vietnam’da yenildi, artık ekonomi bozuldu. Kanada veya başka ülkelere gidelim muhabbetleri oluyordu.
Bu profesörlerin biri veteriner, biri ekonomist, ikisi mühendis, biri de fizikçiydi. Fizikçi olan en son konuştu. “Bilim de bir kanun vardır. Atomlar parçalanırsa, zamanla orjinal şekilde dönerler, bozulan düzelir, gitmeye gerek yok” dedi. Nejat Kök atletizmin bu kanun uyarınca düzeleceğine inanmıştı.
Nejat Kök’le yalnız Avrupa Şampiyonlarını konuşan, onun Amerikan Başkanlık seçimleri yorumunu bilemez. Amerika’da parti başkanlarını herkes tanımaz. Bunlara Chairman denir.
Chairman başkanlığa aday gösterir. Benim aday gösterdiğimi halk seçti diye mutlu olur, takdir görür.
Nejat Kök’le Akdeniz Oyunlarından başka bir şey konuşmazsan, onun santranç hakkındaki görüşlerini bilmemiş olursun. Santranç, Hindistan’dan İran’a, sonra Arabistan’a, Kuzey Afrika’ya, Tarık Bin Ziyad’la Endülüs’e İspanya’ya, Avrupa’ya ve Rusya’ya ulaştı. Santraç’tan İslami motifleri silebilmek için zamanla Şah’a kral , vezir’e kraliçe , at’a şövalye dendiyse de genel kabul şah,vezir ve at olarak devam etmektedir. Bob Fircher ve Borrir Spassky karşılaşmasını dünya şampiyonası olarak, tüm dünya televizyonları verdi.
Nejat Kök’le sadece Balkan Şampiyonalarını konuşursan Opera ve Atletizm, arasındaki bağı anlayamazsın. Opera’da yazan, yöneten, oynayanlar farklı ülkelerdendir. Atletizm şampiyonlarında farklı ülkelerden insanları birleştirir.
En çok sevilen yemek Türlüdür. Çünkü içinde, bezelye, domates, patlıcan, kabak, fasulye ve nefis et vardır. Atletizmde türlü gibidir.
Nejat Kök’le yalnızca atletizm rekorlarını konuşursan, Mars’ta 4 milyar yıl önce su olduğunu öğrenememiş olursun. Viking roketleri farklı yıllarda Mars’a gittiler. Fotoğraf yolladılar. Sonuçta bu gerçek ortaya çıktı.
Nejat Kök’le Takvim toplantılarını konuşursan, Türkiye’de Tıbbın neden çok ileri olduğunu anlayamazsın.
Türkiye’de çok güçlü fen liseleri vardır. Ankara ve İzmir fen liselerini bitirip, tıp fakültelerine girenler tıbbı uçurmuşlardır. Atletizm ve sporda bilime dayalı antrenör ve öğretmen yetiştirmek de aynı ivmeyi sağlayacaktır.
Sporsal anatomi değişti. Ne verdin ne aldın diye sormak lazım. Atletizm ve sporda rutine kaçarak maaş almak hedef olmamalı. Başarılı olmak için her gün biraz daha yukarı çıkılmalı.
İşe ve etrafa saygı göstermek ve oldum dememek şart.
Oldum diyen şımarır, önce baştan çıkar, sonrada yoldan çıkar. Atletizm sahası yıkılınca, atletlerin farklı yerlerde çalışarak Olimpiyat oyununa hazırlandığını duyuyoruz. Bu farklı yerlere ulaşmak için, ring halinde otobüs seferleri geçici çözüm olabilirdi. Nejat Kök üniversitede inşaat hesaplaması dersleri okutan bir eğitimciydi. Çok ilginç öneri sunabilirdi. Toz beziyle tozu alır gibi sorunları çözebilirdi.
Allah rahmet eylesin.
Ayrıca Nuri Turan hocamızın mezarı başında yapılan anma törenini YouTube ve Instagram’da “Atletizm Ansiklopedisinde” izleyebilirsiniz.
ARTUN TALAY