8+3 kuralının uygulanmaya başlandığı ikinci sezonda yerli oyuncuların sayısı ve oynama süreleri arttı.
Geçtiğimiz sezonun ilk yarısında yüzde 41.3 olan yerli oyuncu oranı, bu sezonun ilk yarısında yüzde 45.12’ye yükseldi. Yerlilerin oynama süreleri de yüzde 38.20’den küçük bir artışla yüzde 38.55’e çıktı.
1000 dakikanın üzerinde forma giyen yerli oyuncu sayısı ise 64’ten 55’e geriledi. Yerli oyuncuların en fazla süre aldığı ilk iki kulüp İstanbulspor ve bir maç eksiğine rağmen Fraport-TAV Antalyaspor oldu.
Süper Lig’de yerli oyuncuların hangi oranlarda süre alabildiğini ortaya koyan geleneksel araştırmamızın altıncısını yayınlıyoruz. Bu araştırmada, ligimizde forma giyen yerli ve yabancı oyuncu sayılarını çıkarmanın yanı sıra yerli oyuncuların oynama sürelerini ortaya koymaya ve bu yolla da Millî Takımımızda forma giyecek oyunculara ışık tutmaya çalışıyoruz. Bu nedenle de oyunculara sezonun ilk yarısında en az 1000 dakika oynama sınırı koyarak bir değerlendirmeye gidiyoruz. Araştırmaya başladığımız ilk üç sezonda 18 takımlı ligde bir oyuncunun tüm maçlarda oynama süresi1350 dakikaydı. Önceki sezon ise takım sayısı 21’e, maç sayısı da 20’ye yükselince bir oyuncunun oynama süresi de 1800 dakikaya yükseldi.
Geçtiğimiz sezon ise ligimiz 20 takımla oynandı. Bir oyuncunun tüm maçlarda oynama süresi ise 1710 dakikaya geriledi. İçinde bulunduğumuz sezonda ise takım sayısı19’a inince bu rakam 1620 dakikaya indi. Biz yine de 1000 dakika sınırımızı değiştirmedik. Şunu da bir kez daha hatırlatmakta fayda var. En başından beri “yerli oyuncu”dan maksadımızın Millî Takımımızda oynayabileceklerle sınırlı olduğunu belirtiyor ve bu nedenle Mesut Özil, Gökhan İnler, Jimmy Durmaz ve Eren Derdiyok gibi başka ülkelerin A milli takımlarında oynamış ve ülkemizde “vatandaş” sıfatıyla forma giyen futbolcuları çalışmaya dâhil etmiyoruz.
TOPLAM OYUNCU SAYISI 492!
Spor Toto Süper Lig’de 2022-23 Sezonu’nun ilk yarısında forma giyen toplam oyuncu sayısı 492 oldu. Geçtiğimiz sezon 20 takımlı ligde 503, bir önceki sezon 21takımlı ligde ise 579 oyuncu oynama şansı bulmuştu. Aslında doğru teşhisi koyabilmek için toplam sayıdan ziyade takım başına düşen oyuncu ortalamasından hareket etmek daha doğru bir yaklaşım olur.18 takımlı sezonların takım başına oyuncu sayıları sırasıyla 22.8, 23.8 ve 24.05’ti.
Pandeminin en etkili olduğu sezon olan 2020-21’de bu ortalama 27.57’ye yükselmişti. Geçtiğimiz sezon 25.15 olarak gerçekleşen takım başına ortalama oyuncu sayısı, bu sezon ise bir basamak artışla 26.10’a yükseldi.
SAYI DA ARTTI, SÜRE DE YÜKSELDI
Spor Toto Süper Lig’de bu sezonun ilk yarısında forma giyen yerli oyuncuların sayısı da oynama süreleri de yükseldi. İki sezon önce Süper Lig’in ilk yarısında forma giyen 579 oyuncudan 262’si Millî Takımımızda oynama yeterliliğine sahip, yerli oyunculardı. Bu oyuncuların toplam sayı içindeki oranı yüzde 45.25’i bulmuştu. Buna karşılık yerli oyuncular toplam 415 bin 800 dakikalık ilk yarıda 143 bin 604 dakika forma şansı bulmuş, bu rakamın oransal karşılığı da yüzde 34.53 olmuştu.
Geçtiğimiz sezon ise toplam 503 oyuncunun 238’i yerliydi. Oyuncu sayısında hem rakamsal hem de oransal olarak bir gerileme söz konusuydu. Yerli oyuncu sayısı 262’den 238’e,toplam içindeki oranı da yüzde 45.25’ten yüzde 41.3’e gerilemiş durumdaydı. Ancak asıl önemli olan yerli oyuncuların oynama süreleriydi ve bu oran 34.53’ten yüzde 38.20’ye yükselmişti. Bu sezonun ilk yarısında oynayan 492 oyuncudan 270’i yabancı, 222’si ise yerli. Nispi ifadesiyle yerli oyuncuların forma giyme oranı yüzde 41.3’ten yüzde 45.12’ye yükselmiş durumda. Yerli oynama sürelerinde de küçük de olsa bir artış söz konusu.
Yerli oyuncular toplam 336 bin 600 dakikalık sürenin 129 bin 729 dakikasını aldı. Bu rakam da nispi olarak yüzde 38.55’e tekabül ediyor.
Ancak 1000 dakikanın üzerine çıkabilen oyuncu sayısında ise geçtiğimiz sezona göre bir azalış söz konusu. Geçtiğimiz sezon 1000 dakikanın üzerinde oynama şansı bulan yerli oyuncu sayısı 64 olurken, bu sezon bu sayı 55’e geriledi. Yine de takım başına 2.89’luk bu oran son altı sezonun üçüncü en iyi rakamı. Sırasıyla gidersek 1000 dakikanın üzerinde şans bulan yerli oyuncuların takım başına ortalaması 2017-18’de 2.44, 2018-19’da 2.94, 2019-20’de 2.11, 2020-21’de 2.66, 2021-22’de ise 3.2’ydi.
YAŞ ORTALAMASI YÜKSELDİ!
1000 dakikanın üzerinde forma giyen yerli oyuncuların yaş ortalamasında son iki sezonda görülen düşüş ise bu sezon yerini yükselişe bıraktı. Bu sezon 1000 dakikanın üzerinde oynama şansı bulan 55 oyuncunun yaş ortalaması 28’e çıktı. Oysa bu ortalama iki sezon önce 27.94’e, geçtiğimiz sezon ise 27.39’a gerilemişti.
1000 dakikanın üzerine çıkabilen oyuncuların en genci, Trabzonspor’un sol beki Eren Elmalı. 7 Temmuz 2000 doğumlu Eren, sezonun ilk yarısında takımının 18 maçından 17’sinde oynadı ve 1515 dakika sahada kaldı. Aynı yılın 31 Mayıs’ında doğan Fraport-TAV Antalyaspor’un sağ beki Bünyamin Balcı,17 maçta 1395 dakika sahada kalırken yine aynı yılın 9 Şubat’ında dünyaya gelen Corendon Alanyaspor’un stoperi Furkan Bayır da 17 maçta 1513 dakika süre aldı.
1000 dakikanın üzerinde süre alan oyuncuların en yaşlıları ise hepsi de 1988 doğumlu olan Medipol Başakşehir kalecisi Volkan Babacan, Fraport-TAV Antalyaspor’un sol beki Güray Vural, stoperi Veysel Sarı ve Demir Grup Sivasspor’un stoperi Caner Osmanpaşa. Bu oyuncular arasında en yaşlı olanı 15 Ocak doğumlu Caner Osmanpaşa. Caner, ilk yarıda 15 maçta 1299 dakika forma giyerken 11 Haziranlı Güray Vural 15 maçta 1333, 25 Temmuzlu Veysel Sarı 15 maçta 1014 ve 11 Ağustoslu Volkan Babacan da 15 maçta 1350 dakika sahada kaldı.
EN YERLİ TAKIM İSTANBULSPOR
Spor Toto Süper Lig’in ilk yarısında yerli oyunculara en fazla süre veren takım, ligin yenilerinden İstanbulspor oldu. Sarı-siyahlı ekipte 12 yerli oyuncu 10 bin 676 dakika süre alırken yabancı oyuncuların sahada kalma süresi 7 bin 144 dakikaydı. İstanbulspor, yerlilerin yabancılardan daha fazla süre aldığı tek Süper Lig takımı olarak dikkat çekti.
Sezonun ilk yarısında 17 maç oynayan Fraport-TAV Antalyaspor’da ise yerli oyuncular 17 bin 820 dakikalık toplam sürenin 8 bin 400 dakikalık bölümünü kullandı. Kırmızı-beyazlı takımda yabancı oyuncular ise yerli oyunculardan sadece 30 dakika fazla süre buldu. İstanbulspor’da Okan Erdoğan, Melih Kabasakal, İbrahim Yılmaz, Mehmet Yılmaz, Duhan Aksu, Muammer Sarıkaya,Oğuzhan Berber 1000 dakikanın üzerinde süre alan oyunculardı. Yerli oyuncuların en fazla forma giydiği diğer takımlar ise 8285 dakika ile Demir Grup Sivasspor, 7722 dakika ile Corendon Alanyaspor, 7590 dakika ile Hangikredi Ümraniyespor, 7495 dakika ile Medipol Başakşehir, 7379 dakika ile Atakaş Hatayspor, 7114 dakika ile MKE Ankaragücü oldu.
Vavacars Fatih Karagümrük ise yerli oyuncuların en az süre bulduğu takımdı. Kırmızı-siyahlılarda yerli oyuncular üç kişilik kontenjanın en altlimiti olan 4860 dakikada kaldı. Yerli oyuncuların az süre alabildiği diğer takımlar ise 5409 dakika ile Galatasaray, 5521 dakika ile Trabzonspor, 5877 dakika ile Gaziantep FK, 5958 dakika ile Beşiktaş, 5982 dakika ile Adana Demirspor, 6069 dakika ile Yukatel Kayserispor, 6072 dakika ile Kasımpaşa, 6185 dakika ile Arabam.com Konyaspor, 6261 dakika ile Fenerbahçe ve 6880 dakika ile Bitexen Giresunspor’du.
KALECİ SAYISI BİR ARTTI
1000 dakikanın üzerinde forma şansı bulan kalecilerin sayısında üç sezondur düzenli bir artış yaşandı. İki sezon önce 8, geçtiğimiz sezon ise 10 olan bu sayı bu sezon 11’e yükseldi. Trabzonspor’dan Uğurcan Çakır ve Gaziantep FK’dan Günay Güvenç arka arkaya dördüncü sezonda da bu listede yer almayı başardı.
Demir Grup Sivasspor’dan Ali Şaşal Vural ile Medipol Başakşehir’den Volkan Babacan da üst üste iki sezon listede yer buldu. Geçtiğimiz sezon Yeni Malatyaspor formasıyla listeye giren Ertaç Özbir bu sezon da Adana Demirspor formasıyla istikrarını sürdürdü. Geçtiğimiz sezonun istikrarlılar listesinde yer alan İrfan Can Eğribayat, Serkan Kırıntılı, Okan Kocuk, Gökhan Akkan veErsin Destanoğlu ise bu sezon yelerini Atakaş Hatayspor’dan Erce Kardeşler, Bitexen Giresunspor’dan Onurcan Piri, Fenerbahçe’den Altay Bayındır, Kasımpaşa’dan Ertuğrul Taşkıran, Yukatel Kayserispor’dan Bilal Bayazıt ve Ankaragücü’nden Bahadır Han Güngördü’ye terk etti.
Ancak iki sezon önce 25.75, geçtiğimiz sezon ise 28.2 olan kalecilerin yaş ortalaması 28.9’a yükseldi.
BEKLER STANDARDI KORUDU
İki sezon önce 10 olan 1000 dakikanın üzerinde forma giyen yerli sağ ve sol beklerin sayısı geçtiğimiz sezon 13’e yükselmişti. Bu sezon ise küçük bir gerilemeyle 12’ye indi. Her iki kanatta altışar yerli oyuncu 1000 dakika sınırını geçti. Sağ beklerde üst üste üçüncü sezonda da listeye giren tek isim Fraport-TAV Antalyaspor’dan Bünyamin Balcı oldu. Geçen sezondaki yerlerini koruyan diğer oyuncular ise Yukatel Kayserispor’dan Onur Bulut ve Atakaş Hatayspor’dan Kamil Ahmet Çörekçi oldu. Zeki Yavru, Cebrail Karayel ve Murat Paluli’nin düştüğü listeye eklenen isimler ise Arabam.com Konyaspor’dan Ahmet Oğuz, Bitexen Giresunspor’dan Hayrullah Bilazer ve İstanbulspor’dan Oğuzhan Berber’di. İki sezon önce 23.6 olan sağ beklerin yaş ortalaması geçtiğimiz sezon 26.83’e yükselmişti.
Bu sezon ise bu ortalama 27.66’ya çıktı. Geçtiğimiz sezon yedi olan sol bek sayısı ise bu sezon altıya geriledi. Caner Erkin üst üste üçüncü sezon da listeye girerken Güray Vural ve Eren Elmalı da yerlerini korudu. Uğur Çiftçi, Cemali Sertel, Berkan Emir ve Rıdvan Yılmaz’ın çıktığı listeye Fenerbahçe’den Ferdi Kadıoğlu, Bitexen Giresunspor’dan Alper Uludağ ve İstanbulspor’dan Duhan Aksu eklendi. Geçtiğimiz sezon 31.6’dan 27.14’e gerileyen sol beklerin yaş ortalaması ise bu sezon 28.33’e yükseldi.
STOPERDE ARTIŞ DURDU YAŞ DÜŞTÜ
8+3 kuralının ardından yerli oyuncuların en fazla yoğunlaştığı mevki stoper olmuş ve iki sezon önce sekiz olan 1000 dakikanın üzerinden şans bulan yerli stoper sayısı geçtiğimiz sezon 12’ye yükselmişti.
Bu sezon ise sayı küçük bir azalışla 11’e geriledi. Abdülkerim Bardakcı, Caner Osmanpaşa ve Veysel Sarı arka arkaya üçüncü sezonda da yerlerini korurken ilk yarıda Adana Demirspor ve Fenerbahçe formalarını giyen Samet Akaydın da üst üste ikinci sezonda istikrarlılar listesinde yer aldı. Listeden düşen Fatih Kurucuk, Semih Kaya, Burak Öksüz, Selim Ay, Sadık Çiftpınar, Murat Akça ve Atınç Nukan’ın yerlerini ise İstanbulspor’dan Okan Erdoğan ve Mehmet Yeşil, Corendon Alanyaspor’dan Furkan Bayır ve Fatih Aksoy, Arabam.com Konyaspor’dan Adil Demirbağ, Gaziantep FK’dan Ertuğrul Ersoy ile ilk yarıda Adana Demirspor ve Beşiktaş formalırını giyen Tayyip Talha Sanuç aldı. Geçtiğimiz sezon 28.75’ten 28.5’e küçük bir gerileme görülen yaş ortalaması ise bu sezon 26.54’e ciddi bir gerileme yaşadı.
ORTA SAHALAR YAŞLANDI
İki sezon önce 17, geçtiğimiz sezon ise 16 olan 1000 dakikanın üzerinde forma giyen orta saha oyuncusu sayısı bu sezon ise 14’e geriledi. Üst üste üçüncü sezonda da listeye girmeyi başaran tek orta saha oyuncusu Medipol Başakşehir’den Mahmut Tekdemir’di. Aynıtakımdan Berkay Özcan, Arabam.com Konyaspor’dan Soner Dikmen, MKE Ankaragücü’nden Tolga Ciğerci ile ilk yarıda Galatasaray ve Adana Demirspor formalarını giyen Emre Akbaba üst üste ikinci kez listeye girerken yerlerini kaybeden Umut Güneş, Berkan Kutlu, Soner Aydoğdu, İbrahim Akdağ, Berat Özdemir, Tarkan Serbest, Hakan Arslan, Sinan Kurt, Recep Niyaz ve Doğan Erdoğan’ın yerlerini İstanbulspor’dan Melih Kabasakal, Muammer Sarıkaya, Hangikredi Ümraniyespor’dan Serkan Göksu, Atakaş Hatayspor’dan Onur Ergün, Beşiktaş’tan Salih Uçan, Kasımpaşa’dan Mickael Sylvain Tırpan, MKE Ankaragücü’nden Taylan Antalyalı, Gaziantep FK’dan Furkan Soyalp ile Corendon Alanyaspor’dan Efkan Bekiroğlu aldı. Orta saha oyuncularının geçtiğimiz sezon 27.4’ten 26.87’ye gerileyen yaş ortalaması ise bu sezon 28.14’e yükseldi.
KANATLARDA BÜYÜK DÜŞÜŞ
Geçtiğimiz sezon dokuzdan 10’a yükselen 1000 dakikanın üzerinden forma giyen kanatforvetlerin sayısı bu sezonun ilk yarısında dramatik bir düşüşle dörde geriledi. Listede üçüncü sezonda da yerini koruyan tek isim Corendon Alanyaspor’un 34 yaşındaki kaptanı Efecan Karaca’ydı. Galatasaray’dan Kerem Aktüroğlu’nun ikinci sezonda da yer bulduğu listeden düşen oyuncular Halil Akbunar, Yusuf Erdoğan, Emrah Başsan, Serdar Gürler, Mustafa Eskihellaç, Yunus Akgün ve Abdülkadir Ömür oldu. Bu oyuncların yerlerine ise sadece Demir Grup Sivasspor’dan Erdoğan Yeşilyurt ve Medipol Başakşehir’den Deniz Türüç eklendi. Geçtiğimiz sezon 28.88’den 26’ya düşen kanat forvetlerin yaş ortalaması ise bu sezon yeniden 28.75’e yükseldi.
SANTRFOR KISIRLIĞI SÜRÜYOR
Yıllardır süren yerli santrfor konusundaki sıkıntı ise bu sezonda da devam etti. Dört sezon önce Umut Bulut dışında 1000 dakikanın üzerine çıkabilen yerli santrfor yoktu.
Üç sezon önce Umut Bulut’a Burak Yılmaz ve Mustafa Pektemek eklenmişti. İki sezon önce ise tümü Yeni Malatyaspor’da oynayan Umut Bulut, Adem Büyük ve Kubilay Kanatsızkuş’un yanı sıra 1000 dakikayı geçebilen dördüncü oyuncu Gaziantep FK’dan Muhammet Demir’di. Geçtiğimiz sezon ise Adem Büyük, Muhammet Demir ve Umut Bozok listede yer almıştı. Bu sezon ise Arabam.com Konyaspor’dan Muhammet Demir istikrarını sürdürürken ona İstanbulspor’dan İbrahim Yılmaz ve Hangikredi Ümraniyespor’dan Umut Nayir eşlik etti. İki sezon önce 31.25 olan, geçtiğimiz sezon ise 29.33’e inen santrforların yaş ortalaması bu sezon ise 29’a geriledi.
KAYNAK: TFF/TAMSAHA
