Paris 2024 Olimpiyat Oyunları’nda boks branşı kadınlar 66 kiloda, tartışmaların odağındaki Cezayirli boksör Imane Khelif, Çinli Liu Yang’i 5-0 yenerek, olimpiyat şampiyonluğuna ulaştı.
Imane Khelif, son 16 turunda İtalyan boksör Angela Carini ile karşılaşmış, Carini müsabakanın 45. saniyesinde ringden çekilmişti. Bu müsabakanın ardından Cezayirli sporcu dünya gündeminde en çok konuşulan isimlerden birisi oldu.
Khelif’in 2023 Kadınlar Dünya Şampiyonası’nda gerekli uygunluk kriterlerini karşılayamadığı gerekçesiyle diskalifiye edilmesi hatırlatılırken, Cezayirli sporcunun müsabakalardan çıkarılması için girişimlerde bulunulmuştu.
IMANE KHELİF NEDEN TARTIŞILIYOR?
Paris 2024 Olimpiyat Oyunları’nda boks branşında kadınlar 66 kilo son 16 turu mücadelesinde İtalyan boksör Angela Carini, Cezayirli Imane Khelif karşısında 46’ıncı saniyede oyundan çekildi. Carini’nin müsabaka sırasında burnunun kırılmış olmasından korktuğu için çekildiğini söylemesinin ardından, kamuoyunda Imane Khelif’in biyolojik olarak erkek olduğu iddiası tartışmalara yol açtı.
Tartışmalar, Khelif’in “erkek olarak doğduğu ama cinsiyet değiştirerek kadın olduğu” iddia edilerek kadın yarışmacılarla müsabakaya çıkmasının adil olmadığı eleştirisine odaklanıyordu.
Khelif’le ilgili iddialar üzerine Türkiye’nin son olimpiyat şampiyonu milli boksör Busenaz Sürmeneli’nin çeyrek finali geçmesi durumunda Imane Khelif ile karşılaşma ihtimali üzerine Türkiye Boks Federasyonu Olimpiyat Komitesi’ne (IOC) yaptığı başvuruda Khelif’in organizasyondan diskalifiye edilmesi istedi. Ancak başvuru reddedildi.
Diğer taraftan Khelif’in olimpiyatlara katılmasına itiraz eden diğer ülke de Macaristan’dı. Khelif, 3 Ağustos’taki karşılaşmada Macar boksör Anna Luca Hamori’yi mağlup etmişti.
Imane Khelif, 2023 Kadınlar Dünya Şampiyonası’nda gerekli uygunluk kriterlerini karşılayamadığı gerekçesiyle diskalifiye edilen ve Paris’te kadınlar boksunda yarışmaya hak kazanan iki atletten biri.
Uluslararası Boks Birliği (IBA), Uluslararası Olimpiyat Komitesi’ne (IOC) Imane Khelif ile ilgili sporcunun gerekli uygunluk kriterlerini karşılamadığı bilgisini verdi. IBA, sporcuların testosteron testine tâbi tutulmadığını ancak kabul gören başka bir testten geçtiğini savunmuş. Khelif’in “XY kromozomlarına sahip olduğu” gerekçesiyle diskalifiye edildiği savunulsa da buna dair sunulmuş güvenilir bir kanıt yok.
Bunun yanında IBA’nın gerekçe olarak olarak sunduğu testlerin şeffaf olmaması bir güven sorununu da doğuruyor. Bahsedilen analizlerin hiçbiri sporcuların doğumda “biyolojik erkek” olduğunu kanıtlamıyor. Yüksek testosteron düzeyi, çeşitli faktörlerden kaynaklanabilir ve XY kromozomlarının varlığı Khelif’in “cinsiyet değiştirdiğini” kanıtlamaz. Bazı kadınların doğal olarak daha yüksek testosteron seviyelerine sahip olduğu biliniyor.
Uluslararası Olimpiyat Komitesi, IBA’nın diskalifiye kararını “ani ve keyfi bir karar” olarak yorumluyor. Ayrıca IBA, Uluslararası Olimpiyat Komitesi tarafından artık resmi olarak tanınmıyor.
Uluslararası Olimpiyat Komitesi de konuyla ilgili bir açıklama yayınladı. Bazı sporcuların cinsiyetlerine ilişkin bilgilerin yanıltıcı olduğunu belirterek Imane Khelif hakkındaki iddialara atıfta bulundu.
