Voleybol Kuralları Nelerdir? Voleybol Nasıl Oynanır? Voleybol Malzemeleri

Voleybol, altışar kişiden kurulan iki takım arasında oynanan, topu en fazla üç pas yaparak filenin üzerinden karşı tarafa geçirmeyi ve rakip takımın sahasına düşürmeyi amaçlayan bir takım oyunudur. 1885 yılında ABD’de icat edilen voleybolun mucidi Holyoke YMCA isimli okulda Beden Eğitimi Öğretmenliği yapan Wiliiam Morgan’dır. Morgan, basketbol topunun iç lastiğini kullanarak böyle bir oyun tasarlamış ve ilk oyunu da öğrencilerine oynatmıştır. ABD’nin I. Dünya Savaşı’na katılmasıyla birlikte voleybol Amerikan askerleri tarafından Avrupa ve Uzakdoğu’da da oynanınca dünyaca ünlü bir oyun haline gelmiştir. Takvimler 1964’ü gösterdiğinde ise voleybol Tokyo Olimpiyatları’nda kendine ilk kez yer bulmuştur. Sovyetler Birliği 1991 yılındaki çöküşüne dek voleybolda dünyadaki ağırlığını korumuştur. Yazımızda sırayla voleybol nasıl oynanır, voleybol kuralları ve voleybol oyuncularının özellikleri neler olmalıdır konularına değineceğiz.

Voleybol Nasıl Oynanır?

Voleybol, altı kişiden oluşan iki takım arasında oynanan ve temel amacı topu sahanın tam ortasında yer alanın filenin üzerinden en fazla üç vuruşta geçirerek rakip sahaya çarptırmak olan bir takım oyunudur. Voleybol oyuncularının yeri kendi sahalarında hemen hemen sabittir. Üç oyuncu fileye yakın durarak atak yaparken, üç oyuncu ise atak oyuncularının arkasında durarak savunma yapar. Bir takım topa bir kez ya da iki kez vurabilir ancak maksimum topa temas hakkı üçtür. Topa dördüncü kez dokunulması halinde faul olur ve top karşı takıma geçer. Topa eller ve kollarla vurulabilir. Ayak veya bacaklar topla temas ederse de faul olur.

Bir voleybol maçı toplam beş setten oluşur. En az iki fark ile 25 puana ilk ulaşan takım setin galibi olur. İlk dört set 25 puandan, son set 15 puandan oynanır. En az iki fark bu sette de geçerlidir.

Bir voleybol takımında forması diğer arkadaşlarından farklı olan oyuncuya “libero” denir. Bu oyuncu defansif bir oyuncudur. Atak oynamaz, blok yapmaz ve servis kullanmaz. Libero genellikle takım içindeki dengeyi arka taraftan gözetler ve sağlar. Koç ile takım arasında bir köprü görevi görür. Her sette toplamda altı değişiklik yapılabilir.

Voleybol Kuralları Nelerdir?

Voleybol kuralları nelerdir maddeler halinde bakıyoruz:

• Voleybol topu 260 – 280 gram ağırlığında ve 65 cm genişliğinde olmalıdır.
• Voleybol sahası 9 x 18 metredir ve tam ortadan ikiye ayrılır. Her set sonrası takımlar yarı sahalarını değiştirirler.
• Oyun esnasında hiçbir oyuncu rakip sahaya basamaz.
• Voleybol sahasının orta çizgisinde bulunan file, sahayı iki eşit yarı sahaya böler. Bu filenin uzunluğu erkekler için 2.43 cm, kadınlar için 2.24 cm olarak belirlenmiştir. Ancak ortak bir kararla bu file daha alçak şekilde ayarlanabilir.
• Bir yarı sahanın arka çizgisinin sağ tarafında ayrılan üçte birlik bölüme “Servis Alanı” adı verilir ve servis yani oyunu başlatma vuruşları bu alandan tek seferde topu rakip yarı sahaya gönderecek şekilde yapılır.
• Servis atışı “Servis Alanı” dışından yapılırsa geçersiz olur.
• Oyun kapalı bir alanda oynanıyorsa tavan yüksekliği en az 7,8 metre olmalıdır.
• Oyun servisle başlar.
• Servis atışı topa el içi, kol ya da yumrukla vurularak yapılabilir.
• Servisle gelen topu karşılayan takım, en fazla üç vuruşla topu tekrar diğer yarı sahaya göndermek zorundadır.
• Oyuncular oyun esnasında topa iki kere üst üste vuramaz.
• Oyuncular her ne sebeple olsun rakip alana basamaz.
• Oyuncular topu sabit olarak ellerinde tutamaz.
• Voleybol el ile oynanan bir spordur. Bununla birlikte topun yere çok yakın olduğu durumlarda oyuncular topun yere değmesini engellemek için ayakla müdahale edebilir. Ayakla temas kurallara uygundur.
• A takımı topu B takımının yarı sahasına ya da saha çizgisine değdirmeyi başarırsa 1 puan kazanır.
• Ancak A takımının attığı top B takımının sahasının dışına değerse, B takımı 1 puan kazanır.
• Topa üç kereden fazla dokunmak, rakip sahaya basmak, fileyi tutmak, fileye temas etmek, topa kuraldışı bir müdahalede bulunmak ya da topu tutmak faul sebebidir.
• Faullerde top rakibe geçer.
• Bir takım 3 set kazanırsa, maç sona erer.

Voleybol Malzemeleri ve Ekipmanları

Voleybol oynamak için belli malzemelere ve ekipmanlara gerek duyulur.

Voleybol Topu

Standart voleybol topu, deri veya sentetik deriden yapılır. 260 – 280 gram ağırlığında ve 65 cm genişliğinde olması gerekir. Topun kauçuk bir kesesi vardır ve tek renk veya renklerin bir kombinasyonu olabilir. Sentetik deri daha hafiftir ve yeni başlayan oyuncular için uygundur

File

Voleybol filesi yaklaşık 10 metre uzunluğunda ve 1 metre boyundadır. Kadınlar için file yaklaşık 2.24 metre yüksekliğinde, erkekler için ise 2.43 metre yüksekliğinde olmalıdır.

Çizgiler

Oyun sahası iki yan çizgi ve iki bitiş çizgisi ile işaretlenmelidir. Tüm çizgiler 5 cm genişliğinde olmalı ve oyun sahasından kolayca ayırt edilebilecek açık bir renkle oluşturulmalıdır.

Ayrıca forma, şort, spor ayakkabı, voleybol dizliği, voleybol el-ayak bilekliği gibi ekipmanların da kullanılması gerekir.

Voleybol Oyuncularının Özellikleri

Voleybol oyunu birçok farklı özellikte oyuncuya ihtiyaç duyar. Bu nedenle her voleybol oyuncusu kendini güçlü gördüğü yönde uzmanlaşmak için uğraşmalıdır. Böylece her oyuncu bir diğer takım arkadaşının zayıf olduğu yönü tolere eder. Ayrıca bir voleybol oyuncu teknik ve taktik çalışmalarının yanı sıra moral ve sosyal çalışmaları da göz ardı etmemelidir. Çünkü voleybol da tıpkı futbol, basketbol, beyzbol gibi bir takım sporudur ve her takım sporu gibi voleybolda da sosyal güç, başarıyı beraberinde getirir.