Alkol ve kadın giyimi yasakları, stat inşaatlarındaki emekçi ölümleri ve kiralık taraftarıyla tartışılan 2022 Dünya Kupası Katar’da başladı.
Futbolun bir numaralı organizasyonu olan 2022 Dünya Kupası’na katılan 32 ülke takımı 18 Aralık’a dek sürecek maçlarda kıyasıya mücadele edecek. 92 yıllık tarihinde kış mevsiminde ilk kez gerçekleştirilen turnuva, beraberinde bir takım eleştirileri de getirdi.
Tartışmalar FİFA’nın Katar’a organizasyonu vermesiyle başladı. Katar’ın FİFA yetkililerine rüşvet dağıtarak 2022 Dünya Kupası ev sahipliğini üstlendiğine ilişkin savlar yalanlansa dahi kirli ilişkiler ve para trafiği kuşkusunu korumayı sürdürüyor. Hala bu konudaki görüşler yüksek sesle dillendiriliyor.
Katar’da stat inşaatlarında binlerce emekçinin yaşamını yitirmesi, insan ve göçmen hakları ihlalleri, kadınların giyimine getirilen sınırlama ve alkol yasağı gibi birçok konu başlığı futbolun ve kimin şampiyon olacağının önüne geçti.
Uluslararası insan hakları örgütü, Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) ve çok sayıda sivil toplum kuruluşları iş cinayetlerinde işçilerin yaşamını yitirmesini ve çalışma koşullarının çok ağır olmasını raporlaştırdı. Lakin FİFA bu savlara kulak tıkadı, Katar’a yaptırım uygulanmadı.
Tribünlerde maç izlemeye gelecek kadınların omzundan dizine kadar örtülü kıyafet giymelerinin istenmesi, stat çevresinde ve içinde alkol tüketiminin, sarılmanın ve öpüşmenin yasaklanması turnuvaya katılan ülke taraftarının tepkisini çekti. Nitekim, Almanya, Brezilya, İspanya, Arjantin gibi takımların ateşli seyircisi yasaklara karşı çıkarak Katar’a gitmedi. Turnuvada az sayıda bilet satıldı.
Taraftarın protesto ettiği Katar, tribünleri doldurmayı ithal seyirci de buldu. Pakistan, Hindistan gibi ülkelerden çok sayıda kişi yatak ücreti ve günlük harcamaları ile yol paraları karşılanmak suretiyle ülkeye getirildi. Öyle ki, ellerinde Almanya bayrağı olan Pakistanlılar, Katar sokaklarında sözde taraftarı olduğu takım adına tezahüratta bulundu. O fotoğraflar dünya medyasında büyük yankı oluşturdu, alay konusu oldu.
Katar, taraftar boşluğunu gidermede çözümü ithal seyirciyle buldu. Ancak ne yaparlarsa yapsınlar, ithaller, coşkulu taraftarın heyecanını, futbola olan tutkusunu ve ilginç gösterilerini tribünlere kesinlikle yansıtamaz. Zira “taşıma su ile değirmen dönmez”, kopyası gerçeğin yerini tutmaz.”
Bizler kış mevsimine geçiş yaptığımız bugünlerde ilk kez bir Arap ülkesinde yasakların gölgesinde gerçekleştirilen Dünya Kupası’na katılamamanın burukluğunu televizyon başında yaşayacağız. Oysa, turnuvaya katılan birçok ülke takımının Türkiye’den belirgin üstünlüğü yok. Grup ve eleme maçlarından çıkamayınca turnuvayı ekrandan izlemek kaçınılmaz oluyor.
Türkiye, Katar’da ulusal takım yerine 3.250 polisle temsil edilecek. Umutlar, Almanya’daki 2024 Avrupa Futbol Şampiyonası’na kaldı.
ŞÜKRÜ KARAMAN