Spor Toto Süper Lig’de Lefter Küçükandonyadis Sezonu’nun ilk yarısında 18 takımda 430 oyuncu forma giydi.
Bazı oyuncular 17 haftalık periyodun her anında sahadaydı, bazıları ise toplam 1530 dakikalık serüvenin sadece bir dakikasında oyuna dâhil olabildi. Bu araştırmada istikrarlı bir biçimde oynama şansı bulan isimler üzerinden sonuçlara varmak istedik. Varmak istediğimiz sonuçlardan birisi, yabancı oyuncu sayısının 14’e çıkmasının ardından yerli oyuncuların forma giyme sürelerinde nasıl bir değişiklik yaşandığıydı… İkincisi, hangi takımların ilk on birlerinde istikrarı yakalayabildiği sorusuna cevap bulmaktı. Üçüncüsü ve belki de en önemlisi ise yerli oyuncuların hangi mevkilerde yoğunlaştığı, hangi mevkilerde ise yerli oyuncu bulmakta zorlandığımız meselesini açıklığa kavuşturmaktı. Öyle ya, Millî Takımımızın beslendiği ana oyuncu kaynağı Spor Toto Süper Lig ve burada oynayan yerli oyuncuların hem sayısı hem de kalitesi, ay-yıldızlı takımımızın neler yapabileceği sorusuna ışık tutuyor. Millî Takımımızın önünde EURO 2020 eleme grubu maçları yaklaşırken, ligimizdeki oyuncu kaynağının durumuna da bir göz atalım istedik… Israrla vurguladığımız “istikrarlı forma giyme”nin sınırını da 1530 dakikalık periyodda 1000 dakika ve üzerinde forma giymek olarak çizdik. Değerlendirmemizi, sezonun ilk yarısında oynama şansı bulan 430 oyuncu üzerinden değil, 1000 dakika ve daha fazla sahada kalan 145 oyuncu üzerinden yaptık. “Yerli” oyuncu kapsamına aldığımız oyuncular ise Millî Takımımızda oynama yeterliliğine sahip olanlardı. Dolayısıyla İsviçre Millî Takımı formasını giyen Galatasaraylı Eren Derdiyok’u yerli oyuncular kapsamına almadık.
Yerlilerin oynama süresi arttı
Önce birinci maddeden başlayalım. Yabancı oyuncu sayısı artarken, ligimizde forma giyen yerli oyuncuların oynama sürelerinde nasıl bir değişiklik oldu? Müjde denilebilecek ölçüde bir değişiklik midir, kararı size bırakalım ve rakamları ortaya koyalım. Geçtiğimiz sezonun ilk yarısında 1000 dakikanın üzerine çıkabilen oyuncu sayısı 44’tü. Lefter Küçükandonyadis sezonunda bu sayı yüzde 20.45’lik artışla 53’e yükseldi. Geçtiğimiz sezon 1000 dakikanın üzerine çıkan 44 yerli oyuncu toplam 55 bin 695 dakika sahada kalırken, bu sezon 53 yerli oyuncunun oynama süresi de 67 bin 535 dakikaya çıktı. Yani yerli oyuncuların oynama süresi de yüzde 21.25’lik bir artış gösterdi. 1000 dakikanın üzerine çıkan yerli oyuncuların takımlara dağılımına gelirsek…
En yerli takım BB Erzurumspor
BB Erzurumspor, ilk on birinde an fazla yerli oyuncuya şans veren kulüp olarak ilk sırayı aldı. Mavi-beyazlı takımda tam 6 yerli oyuncu, ilk yarıda 1000 dakikanın üzerinde forma giydi. Bu oyuncular Lokman Gör, Emrah Başsan, Taylan Antalyalı, Özer Hurmacı, İbrahim Akdağ ve Egemen Korkmaz’dı. BB Erzurumspor’un bu 6 yerli oyuncusu 7 bin 86 dakikalık süreyle de ilk sırada yer aldı. İkinci sırada ise 5 yerli oyuncuyla Bursaspor vardı. Yeşil-beyazlı kulüp, Barış Yardımı, Aytaç Kara, Ertuğrul Ersoy, Okan Kocuk ve Umut Meraş’ın toplam 6 bin 309 dakikalık oynama süresiyle de BB Erzurumspor’u takip etti. Atiker Konyaspor ise ilk yarıda 4 yerli oyuncusuna 1000 dakikanın üzerinde forma şansı tanıdı. Serkan Kırıntılı, Uğur Demirok, Ömer Ali Şahiner ve Ferhat Öztorun’un toplam oynama süresi de 5 bin 252 dakikayla yine üçüncü basamaktaydı.
Bu üç takımın ardından üçer oyuncuyla hizalanan takımları, bu oyunculara verdikleri süreyle sıraladığımızda ise karşımıza şöyle bir klasman çıktı:
Akhisarspor (4314 dk.), Kasımpaşa (4148 dk.), Demir Grup Sivasspor (4053 dk.), Medipol Başakşehir (3989 dk.), Antalyaspor (3939 dk.), Kayserispor (3885 dk.), Evkur Yeni Malatyaspor (3768 dk.), Aytemiz Alanyaspor (3663 dk.), Göztepe (3545 dk.). Süper Lig’in beş takımı, 1000’er dakikanın üzerinde sadece 2’şer yerli oyuncuya forma şansı tanıdı. Bu takımlar verdikleri dakika sırasıyla Çaykur Rizespor (2816 dk.), Fenerbahçe (2700 dk.), Beşiktaş ( 2346 dk.), Trabzonspor (2311 dk.) ve MKE Ankaragücü (2272 dk.) oldu. Galatasaray’da ise sezonun ilk yarısında 1000 dakikanın üzerine çıkabilen tek yerli oyuncu Ozan Kabak oldu. 18 yaşındaki stoper, takımının 13 maçında 1085 dakika sahada kaldı.
Yerlilerin yaş ortalaması 27.8
Millî Takımımızın ana kaynağı olan Süper Lig’deki yerli oyuncuların yaş ortalaması da önemli bir gösterge. Geçtiğimiz sezonun ilk yarısında 1000 dakikanın üzerine çıkabilen 44 yer oyuncunun yaş ortalaması 28.34’tü. Bu sezon oyuncuların hem sayısında hem de sahada yer aldıkları dakikalarda artış olduğu gibi bir başka olumlu gelişme de yaş ortalamasının düşmesi. Bu sezonun ilk yarısında 1000 dakikanın üzerinde forma giyen 53 oyuncunun yaş ortalaması 27.8’di. Geçtiğimiz sezona göre yarım yaşlık bir gençleşme söz konusu. Bu 53 oyuncu arasındaki en genç isim, Galatasaray’ın 25 Mart 2000 doğumlu stoperi Ozan Kabak. Ozan’ı Trabzonspor’un 25 Haziran 1999 doğumlu oyuncusu Abdülkadir Ömür ile Antalyaspor’un 21 Ocak 1990’lı kanat oyuncusu Doğukan Sinik takip ediyor. Grubun en yaşlı oyuncuları ise Ankaragücü’nün 1 Mayıs 1982 doğumlu oyuncusu Yalçın Ayhan ile Erzurumspor’un 3 Kasım 1982 doğumlu oyuncusu Egemen Korkmaz.
İstikrarlı iki takım Kasımpaşa ve BB Erzurum
Takımların 1000 dakika üzerinde forma giyen oyuncularının sayısı, aynı zamanda kadro istikrarının da göstergesi. Bu anlamda kadroları en stabil iki takım, Kasımpaşa ve BB Erzurumspor. İki takımın da 1000 dakikanın üzerine çıkan 11 oyuncusunun bulunması, bize bu ekiplerin sabitleşmiş ve ezbere sayılabilen 11’lere sahip olduğunu anlatıyor. Kasımpaşa’ya baktığımızda Ramazan Köse (1530 dk.) – Strahil Popov (1530 dk.), Veysel Sarı (1530 dk.), Syam Ben Youssef (1440 dk.), Oliver Viegneau (1134 dk.) – Loret Sadiku (1420 dk.), Tarkan Serbest (1088 dk.), David Pavelka (1075 dk.) – Samuel Eduok (1207 dk.), Mbaye Diagne (1530 dk.), Trezeguet (1525 dk.) markalı bir istikrar abidesiyle karşılaşıyoruz. Bir takımın tüm oyuncularının 17 maçta sahada kalacağı süre 16 bin 840 dakika ve Kasımpaşa’nın kemikleşmiş 11’inin toplam süresi 15 bin 9 dakikayı buluyor. Sakatlık, cezalar, taktiksel değişiklikler gibi faktörler de göze alındığında diğer oyuncaların aldığı toplam sürenin 1821 dakikada kaldığını görüyoruz. Tıpkı Kasımpaşa gibi BB Erzurumspor’da 11 oyuncu 1000 dakikanın üzerinde form giydi ve takımın ideal bir kadrosu oluştu. 6’sı yerli, 5’i yabancı kadroda oyuncuların aldığı süreler şöyle: İbrahim Sehic (1350 dk.) – Auremir (1080 dk.), Lokman Gör (1440 dk.), Egemen Korkmaz (1017 dk.), Leo Schwechlen (1530 dk.) – Emrah Başsan (1263 dk.), Taylan Antalyalı (1160 dk.), Jasmin Scuk (1512 dk.), İbrahim Akdağ (1058 dk.), Özer Hurmacı (1148 dk.) – GillesSunu (1029 dk.). BB Erzurumspor’un bu kemik kadrosu sahada 13 bin 587 dakika yer alırken, diğer oyunculara kalan süre ise 3 bin 243 dakika oldu. Bu iki takımı 3’ü yerli, 7’si yabancı 10 oyuncuyla Göztepe, 3’ü yerli, 6’sı yabancı 9 oyuncuyla Kayserispor takip etti. Antalyaspor, Atiker Konyaspor, Aytemiz Alanyaspor, Çaykur Rizespor, Demir Grup Sivasspor, Evkur Yeni Malatyaspor, Fenerbahçe, Medipol Başakşehir ve Trabzonspor’da 8 oyuncu 1000 dakikanın üzerinde sahada kalırken, sadece üçer mevkide değişkenlikler yaşandı. Beşiktaş, Bursaspor ve MKE Ankaragücü’nde 7’şer, Akhisarspor’da ise 6 oyuncu 1000 dakikanın üzerine çıktı. Galatasaray’da ise 1000 dakika sınırın geçebilen sadece beş oyuncu vardı. Sarı-kırmızılı takım, Fenerbahçe ile oynadığı derbide alınan cezalar sebebiyle birçok oyuncusundan uzun süre yararlanamadı ve 1000 dakikayı geçebilen oyuncuları sadece Fernando Muslera (1530), Mariano (1348), Henry Onyekuru (1152), Ozan Kabak (1095) ve Eren Derdiyok (1025) oldu. Bu beş oyuncunun toplam süresi ise 6140 dakikada kaldı.
Ancak hemen belirtmek gerekiyor, ilk 11’lerde yakalanan istikrar, “mutlak başarı” anlamına da gelmiyor. Mesela Kasımpaşa için bu istikrar başarıyı da beraberinde getirirken, küme düşme hattındaki BB Erzurumspor için aynı şeyi söylemek mümkün değil. Veya kadro istikrarı konusunda biraz da zaruret sebebiyle en alt sıraya düşen Galatasaray, sezonun ilk yarısını ikinci sıradaki Trabzonspor’la aynı puanda tamamladı. Lider Medipol Başakşehir ise ilk 11’deki istikrarıyla ancak altıncı sırada kendisine yer bulabildi.
Tek yerli santrfor Umut!
Rakamların bize sunduğu en kritik verilerden birisi ise yerli oyuncuların hangi mevkilerde yoğunlaştığı veya hangi mevkilerde yerli oyuncu bulmakta sıkıntı yaşandığı…
Bu veri, Millî Takımımızı oluştururken kritik bir önem taşıyor. Sezonun ilk yarısında 1000 dakikanın üzerinde oynama şansı bulan oyuncular üzerinden yaptığımız değerlendirmede, “imdat” çığlığı atan tek mevki, santrfor olarak görünüyor. 18 takımın santrfor olarak kullandığı oyunculardan 13’ü 1000 dakikanın üzerinde oynama şansı bulurken, bu 13 oyuncudan sadece biri Millî Takımımızda oynama yeterliliğine sahip. Sezonun ilk yarısında Antalyaspor’da Senegalli Doukara, Atiker Konyaspor’da Malili Yatabare ve Makedon Adis Jahovic, BB Erzurumspor’da Togolu Gilles Sunu, Çaykur Rizespor’da Kosovalı Vedat Muric, Evkur Yeni Malatya-spor’da Faslı Khalid Boutaib, Fenerbahçe’de Cezayirli İslam Slimani, Galatasaray’da İsviçre Millî Takımı’nda oynayan Eren Derdiyok, Göztepe’de İngiliz Cameron Jerome, Kasımpaşa’da Senegalli Mbaye Diagne, MKE Ankaragücü’nde Faslı Mostapha El Kabir, Trabzonspor’da da Kolombiyalı Hugo Rodallega görev aldı. 1000 dakikanın üzerine çıkan tek yerli santrfor olan Umut Bulut’un 36 yaşına merdiven dayaması ve ilk yarıyı tek golle kapatması, Millî Takım seçicileri açısından oldukça zor bir tabloyu gözler önüne seriyordu. Forvetin kanat oyuncularında da yabancılar önde ancak bu bölgedeki sayı farkı santrfordaki kadar dramatik değil. 12 yabancı kanat oyuncusuna karşılık 9 da yerli oyuncu sezonun ilk yarısında 1000 dakikanın üzerine çıktı. Bu oyuncular Demir Grup Sivasspor’dan Emre Kılıç, BB Erzurumpor’dan Emrah Başsan, Göztepe’den Yasin Öztekin ve Halil Akbunar, Trabzonspor’dan Abdülkadir Ömür, Atiker Konyaspor’dan Ömer Ali Şahiner Antalyaspor’dan Doğukan Sinik, Kayserispor’dan Bilal Başacıkoğlu ile Evkur Yeni Malatyaspor’dan santrfor olarak da görev yapabilen Adem Büyük’tü. Bu oyuncuların yaş ortalaması ise 24. 8.
Kale ve sol bek yerli!
Santrfordaki bu kısırlığa karşılık iki mevkide yerli oyuncuların yabancılara üstünlüğü bulunuyor. Bu mevkilerden birisi kaleciler, diğeri ise sol bekler.
Bu sezonun ilk yarısında 1000 dakikanın üzerinde oynama fırsatı bulan kalecilerin sayısı 15. Bu 15 kalecinin 9’u yerli, 6’sı yabancı. Akhisarspor’da Fatih Öztürk, Medipol Başakşehir’de Mert Günok, Kasımpaşa’da Ramazan Köse ve Atiker Konyaspor’da Serkan Kırıntılı, ilk yarıdaki 17 maçın tamamında oynadı. Çaykur Rizespor’da Gökhan Akkan 1486, Fenerbahçe’de Harun Tekin 1260, Aytemiz Alanyaspor’da Haydar Yılmaz 1150, Bursaspor’da Okan Kocuk 1080 ve Trabzonspor’da kaldığı sürece Onur Kıvrak da 1080 dakika takımlarının kalelerini korudu. Yerli kalecilerin yaş ortalaması ise 29.2. 1000 dakikayı geçen defans oyuncularının genelinde yabancıların yerlilere 40’a 22’lik üstünlüğü bulunuyor. Stoperlerde 21’e 10, sağ beklerde 13’e 4 yabancılar önde. Sol beklerde ise 8 yerli oyuncuya karşılık 6 yabancı sol bek var. Ligimizde istikrarlı bir şekilde forma giyen dört yerli sağ bek Bursaspor’dan Barış Yardımcı, Antalyaspor’dan Nazım Sangare, Beşiktaş’tan Gökhan Gönül ve MKE Ankaragücü’nden Erdem Özgenç. Yerli sağ beklerin yaş ortalaması 29.25’i buluyor. 21 yabancı stopere karşılık 1000 dakikanın üzerine çıkan 10 yerli stoper ise Kasımpaşa’dan Veysel Sarı, BB Erzurumspor’dan Lokman Gör ve Egemen Korkmaz, Evkur Yeni Malataspor’dan Fenerbahçe’ye transfer olan Sadık Çiftpınar, Atiker Konyaspor’dan Uğur Demirok, Akhisarspor’dan Caner Osmanpaşa, Bursaspor’dan Ertuğrul Ersoy, Aytemiz Alanayspor’dan Merih Demiral, MKE Ankaragücü’nden Yalçın Ayhan ve Galatasaray’dan Ozan Kabak. 10 stoperin yaş ortalaması ise 27.4. Kalecilerden sonra yerli oyuncuların üstünlük sağladığı ikinci mevki olan sol bekte ise Fenerbahçe’den Hasan Ali Kaldırım Akhisarspor’dan Güray Vural, Çaykur Rizespor’dan Mehmet Uslu, Kayserispor’dan Atila Turan, Demir Grup Sivasspor’dan Ziya Erdal, Atiker Konyaspor’dan Ferhat Öztorun, Beşiktaş’tan Caner Erkin ve Bursaspor’dan Umut Meraş, 1000 dakikayı aşan isimler. Bu oyuncuların yaş ortalaması ise 28.65’e ulaşıyor. Orta saha oyuncularında yabancıların yerlilere 22’ye 12’lik üstünlüğü bulunuyor. Sezonun ilk yarısında 1000 dakikanın üzerine çıkan yerli oyuncular Demir Grup Sivasspor’dan Hakan Arslan, Bursaspor’dan Aytaç Kara, Antalyaspor’dan Hakan Özmert, Aytemiz Alanyaspor’dan Efecan Karaca, Medipol Başakşehir’den Mahmut Tekdemir ve İrfan Can Kahveci, BB Erzurumspor’dan Taylan Antalyalı, Özer Hurmacı ve İbrahim Akdağ, Kasımpaşa’dan Tarkan Serbest, Evkur Yeni Malatyaspor’dan Murat Yıldırım ile Göztepe’den Alparslan Öztürk.
Kaynak:TFF TamSaha